7.The Heights

Alif-Laam-Miim-Suaad (A.L.M.S.). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Alkur’aani nyɛla Muɣujizah (lahiʒibsi din ka ŋmali) dama so ʒi di fasara naɣila Naawuni
(Yaa nyini Annabi)! Di (Alkur’aani) nyɛla litaafi shɛli bɛ ni siɣisi n-zaŋ kana a sani, dinzuɣu di chε ka muɣisigu be a suhu ni ni dina, domin a zaŋ li n-varsi ninsalinima, ka nyɛ teebu n-ti ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yεlimaŋli
Doli ya bɛ ni siɣisi shɛli n-tin ya na yi Duuma (Naawuni) sani, ka di doli ya duuma shεba ka pa ni Ŋuna, biɛla ka yi teeri Naawuni yɛla
Yaha! Di kuli zooiya ka Ti (Tinim’ Naawuni) niŋ tiŋgbani shɛlinim’ hallaka, ka Ti daazaaba shee bɛ zuɣu na yuŋ, bee ka bɛ na be wuntaŋgom ni
Bɛ daa ka bɛ ni kuhiri bɔri shɛli saha shεli Ti (Tinim’ Naawuni) daazaaba ni daa kaba na naɣila bɛ yεrimi: “Achiika! Ti nyɛla zualindiriba.”
Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) ni ti bɔhi ninvuɣu shεba bɛ ni tim tuumba na bɛ sani. Yaha! Achiika! Ti ni bɔhi tuumba
Dinzuɣu! Achiika! Ti ni ti ba lahibali (n-zaŋ chaŋ bε ni daa tum shεli kam bε Dunia ʒii puuni) ni baŋsim. Yaha! Ti daa pala ban sɔɣi (ka chɛ ba)
Dindali maa (ninsalinim’ tuuntumsa) zahimbu yɛn ti nyɛla yεlimaŋli, dinzuɣu ŋun binzahindigu ti niŋ timsim, tɔ! Bannim’ maa n-nyɛ ninvuɣu shɛba ban nya tarli
Yaha! Ninvuɣu so ŋun binzahindigu ti leei zaɣivuɣu (ka tuunvɛla ka di ni), tɔ! Bana n-nyɛ ban niŋ bɛ maŋ’ ashaara, domin bɛ ni daa di Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ zualinsi la zuɣu
Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) tin ya la yiko tiŋgbani yaaŋa zuɣu. Yaha! Ka Ti zali ya din yɛn gbibi yi biɛhigu di puuni. Amaa! Biɛla ka yi paɣira (Mani Naawuni)
Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) nam ya mi, din nyaaŋa ka Ti tin ya ŋmahimgbana, ka yεli Malaaikanima: “Niŋmi ya suzuuda n-ti Annabi Adam, ka bɛ (Malaaikanim’ maa) niŋ suzuuda, naɣila shintaŋ n-nyɛ ŋun daa ka ban niŋ suzuuda maa ni
Ka O (Naawuni) yεli: “Bimbo n-leei mɔŋ a ni a niŋ suzuuda saha shεli N-ni daa puhi a di niŋbu? Ka o (shintaŋ) yεli: “Mani n-gari o, domin A nam ma mi ni buɣum, ka nam o ni taŋkpaɣu
Ka O (Naawuni) yεli: “Ka Sheemi di (Alizanda) puuni. Di bi tu kamaata ni a tibgi a maŋ’ di puuni, dinzuɣu yima, achiika! A be ban filiŋ puuni
Ka o (shintaŋ) yεli: “[Yaa N Duuma Naawuni]! Ka naɣisim ti ma hali ni dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti yiɣisi ba (bɛ gbala ni)
Ka O (Naawuni) yεli: “Achiika! A be bɛ ni yɛn naɣisi n-ti shεba ni.”
Ka o (shintaŋ) yεli: “Domin A ni birgi ma maa zuɣu, achiika! N-ni ʒini taɣi ba (Adam bihi) ka chε A sochibga.”
Din nyaaŋa, achiika! N-nyɛla ŋun yɛn kaba na bɛ tooni mini bɛ nyaaŋa, ni bɛ nuzaa mini bɛ nudirigu polo, A mi ku nya bɛ pam ka bɛ nyɛ ban paɣira
Ka O (Naawuni) yεli: “Yim di (Alizanda) puuni, ka nyɛla bɛ ni galim so, ni bɛ ni kari so, ŋun mi ti doli a bɛ (ninsalinim’) puuni, tɔ! Achiika! N nyɛla Ŋun yɛn pali ʒahannama buɣum ni yi (ninsalinim’) puuni namgbaniyini
Yaha! (Ka Naawuni yεli): “Yaa nyini Adam! A mini a paɣa (Hawa) ʒinimi ya Alizanda (puuni), ka dim ya di puuni luɣulikam yi ni bɔra, amaa! Di miri ya tia ŋɔ maa, ka pahi zualindiriba ni
Ka shintaŋ zaŋ yɛltɔɣabɛri niŋ bɛ niriba ayi maa sunsuuni, domin o zaŋ bɛ ni zaŋ shɛli n-taɣi bɛ zaɣim wuhi ba (ka yεli ba): “Pa shεli zuɣu ka yi Duuma (Naawuni) mɔŋ ya tia ŋɔ maa dibu m- pahila (O je mi) ni yi leei Malaaikanim’ ayi, bee ka yi leei ninvuɣu shɛba ban yɛn kpalim (ka bɛ kpira).”
Ka o (shintaŋ) po ba Naawuni (ka yεli): “Achiika! Mani nyɛla ŋun be ban saɣisiri yi niriba ayi maa puuni.”
Ka o (shintaŋ) kpεhi ba yɔɣu ni yɔhim. Saha shεli bɛ niriba ayi maa ni lam tia maa, ka bɛ zaɣim yi ba na polo ni, ka bɛ naan zaŋdi Alizanda puuni vari n-lirti bɛ zaɣim, ka bɛ Duuma boli ba (ka yεli): “Di ni bɔŋɔ, m-bi mɔŋ ya tia ŋɔ maa dibu, ka yεli ya ni shintaŋ nyɛla dima n-tin ya polo ni?”
Ka bɛ niriba ayi maa (Annabi Adam mini o paɣa) yεli: “Yaa ti Duuma! Ti di ti maŋ zualinsi, A mi yi bi chε m-paŋ ti, ka zo ti nambɔɣu, tɔ! Achiika! Ti ni pahi ninvuɣu shɛba ban kɔhilu puuni.”
Ka O (Naawuni) yεli: “Sheemi ya tiŋgbani yaaŋa zuɣu. Yi (zuliyanim’) ni ti leei dimbi ni taba. Yaha! Tiŋgbani ni n-yɛn nyɛ yi bɛhigu shee, ni nyɛɣisim wumbu shee hali ni saha shɛli.”
Ka O (Naawuni) yεli: “Di (tiŋgbani maa) puuni ka yi yɛn be. Yaha! Di puuni ka yi yɛn ti kpi. ka bɛ lahi yɛn ti yihi ya di puuni (Zaadali)
Yaa yinim’ Adam bihi! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) siɣisi ya la sitira na, domin di ti liriti yi zaɣim, ka lahi nyɛ nachinsi tin ya. Amaa! Wuntia sitira n- nyɛ din gari. Dini maa be Naawun daliri nim puuni (n-zaŋ ti ninsalinima), di yi pa shɛli, bɛ ni teei Naawuni yɛla
Yaa yinim’ Adam bihi! Di chεn ya ka shintaŋ birgi ya, kamani o ni daa yihi yi ba ni yi ma (Annabi Adam mini Hawa) Alizanda puuni shεm, o daa dargi mi yihi bɛ sitira ka chε ba, domin o zaŋ bɛ zaɣim wuhi ba. Achiika! O (shintaŋ) mini o balli nyari ya luɣushεli polo yi ni bi nyari ba. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋla shintana ka bɛ nyɛ sɔŋdiba n-zaŋ ti ninvuɣu shɛba ban bi ti Ti (Tinim’ Naawuni) yεlimaŋli
Yaha! Bɛ (Makka chɛfurinim’ maa) yi tum kavituma, ka bɛ yεli: “Achiika! Tinim’ paaila ti banim’ (ka bɛ niŋdi lala), 1 ka Naawuni lahi puhi ti di niŋbu.” Yεlima: “Achiika! Naawuni bi puhiri (niriba) ni kavituma. Di ni bɔŋɔ, yi yεrila yi ni ka shɛli baŋsim n-zaŋ jɛndi Naawuni? ”
(Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “N Duuma (Naawuni) puhila aadalsi niŋbu. Dinzuɣu, zanimi ya n-tuhi Naawuni yi jiŋli kam puuni. Yaha! Suhimi ya O, ka nyɛla ban niŋdi O kasi ni jɛma, kamani O ni daa pili yi nambu shεm, tɔ! Lala ka yi yɛn ti labi na (Zaadali)
Zamaatu shɛba beni nyɛla ban dolsi, ka birginsim niŋ talahi shεba mi zuɣu, achiika! Bɛ gbibila shintana ka bɛ nyɛ simnim’ ka pa ni Naawuni, ka tεhiri ni bɛ nyεla ninvuɣu shɛba ban dolsi
Yaa yinim’ Adam bihi! Gbibi ya yi nachinsi jiŋli kam puuni. Yaha! Dim ya ka nyu, ka miri ya ka yi saɣindi tiŋgbani yaaŋa zuɣu. Achiika! O (Naawuni) bi bɔri ninvuɣu shεba ban saɣinda
(Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Ŋuni n-leei mɔŋ Naawuni nachin’ shεŋa O ni yihi na, ni bindira puuni din vɛla, ka di nyɛla O daba zuɣu? Yεlima: “Di yɛn ti nyɛla ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yεlimaŋli Dunia bεhigu puuni koŋko dini Zaadali.” Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) kahigiri aayanima n-tiri ninvuɣu shεba ban mi
Yεlima: “Achiika! N Duuma mɔŋla kavituma, di puuni din yi polo ni ni din sɔɣi, n-ti pahi Naawuni taali kpεbu, ni zualinsi dibu ka di pa ni yεlimaŋli soli, ni yi laɣim Naawuni ni shɛli jεm, ka di nyɛla Naawuni ni bi siɣisi shɛli daliri na, ni yi lahi yεli yi ni ʒi shɛli n-zaŋ jɛndi Naawuni.”
Ali’umma kam malila bɛ saha, dinzuɣu, saha shεli bɛ ni zali ba yi ti kana, bɛ bi yεn naɣisi, bɛ mi ku daŋ kpibu (poi ni laala saha maa)
Yaa yinim’ Adam bihi! Di yi ti niŋ ka tuun’ shɛba kan ya na yi puuni, n-ti karindi ya N aayanima, tɔ! Ŋun zo Naawuni, ka vεlgi O tuma, bɛ ti ka dabεm shεli, bɛ mi ti ka suhusaɣiŋgu ni (Zaadali)
Yaha! Ninvuɣu shεba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri, ka tibgi bɛ maŋ’ ka chε li, tɔ! Bana n-nyɛ buɣum bihi, ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni
Dinzuɣu, ŋuni n-leei nyɛ zualindira n-ti lahi paai ŋun ŋma ʒiri pa Naawuni, bee ka o ŋma ʒiri m-pa O aayanima, tɔ! Bannim’ maa ni nya bɛ tarli (bɛ ni nya Naawuni ni sabi shɛli n-ti ba (Dunia ŋɔ), hali ni Ti (Tinim’ Naawuni) tuumba yi ti kaba na n-ti deeri bɛ nyεvuya, ka bɛ (Malaaikanim’) yεli: “Yapolo ka duuma shεba yi ni daa jεmdi ka pa ni Naawuni la be? Ka bɛ yεli: “Bɛ bɔrgi ya ka chε ti.” Ka bɛ di bɛ maŋ’ shɛhira kadama bɛ daa shiri nyεla gutulunima
Ka O (Naawuni) yɛli: “Kpεm ya (ʒahannama buɣum ni), n-ti pahi ali’umma shεba ban gari poi ni yinima, alizinnim’ mini ninsalinim’ puuni. Saha shεli kam ka zamaatu shεba ti kpe (buɣum maa ni), ka bɛ narim bɛ mabia, hali ka bɛ zaa ti laɣim di (buɣum maa) puuni namgbaniyini, ka bɛ nyaandoliba naan yεli toondannima: “Yaa ti Duuma (Naawuni)! Bambɔŋɔnima n-daa birigi ti, dinzuɣu tim ba azaaba shɛli din nabgi buɣum ni, ka O (Naawuni) yεli: “Yi zaɣiyino kam mali (azaaba) din nabgi, amaa! Yinim’ bi mi.”
Ka bɛ toondannim’ yεli bɛ nyaandoliba: “Yi ka jilma shɛli ti zuɣu. Dinzuɣu, lammi ya azaaba, domin yi ni daa tumdi tuun’ shɛŋa zuɣu.”
Achiika! Ninvuɣu shεba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri, ka tibgi bɛ maŋ’ ka chɛ li, bɛ ti ku yooi sagbana dindoya n-tiba, bɛ mi ti ku kpe Alizanda, shee di yi ti niŋ ka laakumi (bee gabga) ni tooi kpe shεrinyee ni. Yaha! Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) yɛn ti yo bibɛhi samli
Bɛ yɛn ti malila bindoo (garo) ʒahannama buɣum ni, ka bɛ zuɣusaa mali saɣili. Yaha! Lala ka Tinim’ (Naawuni) yɔri zualindiriba
Yaha! Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli, ka tum tuunsuma, Ti (Tinim’ Naawuni) bi niŋdi nyεvuli shεli talahi naɣila din ni tooi shεli. Bannim’ maa n-nyɛ Alizanda bihi, ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni
Ka Ti (Tinim’ Naawuni) yihi dimli din be bɛ (Alizanda bihi) suhiri ni, ka kulibɔna zɔri gindi di (Alizanda maa) lɔŋ ni. Ka bɛ yɛli: “Paɣibu balibu kam nyɛla Naawuni so Ŋun dolsi ti ni dimbɔŋɔ maa (Muslinsi daadiini). Ti mi di pala ban yɛn tooi dolsi, ka di pala Naawuni n-dolsi ti. Achiika! Ti Duuma (Naawuni) tuumba daa ka na ni yεlimaŋli. Ka bɛ (Malaaikanim’) boli ba (ka yεli ba): “Yi da Alizanda maa m- bɔŋɔ, ka bɛ dihi ya di fali domin yi ni daa tumid tuun’ shɛŋa (Dunia) la zuɣu.”
Ka Alizanda bihi boli buɣum bihi (ka yεra): “Achiika! Tinim’ shiri nya ti Duuma (Naawuni) ni gbaai ti alikauli shεli maa ka di nyɛla yεlimaŋli. Di ni- bɔŋɔ, yi gba nya yi Duuma (Naawuni) ni daa gbaai ya alikauli shεli maa ka di nyɛ yεlimaŋli? Ka bɛ yεli: “Di shiri niŋ ya.” Ka mololan’ so (Malaaika) moli bɛ sunsuuni ka yɛli: “Naawuni narimbu be zualindiriba zuɣu.”
Ninvuɣu shεba ban taɣiri (niriba) ka chε Naawuni soli, ka bɔri ni di gɔŋ ka nyɛla ban niŋ chɛfuritali ni Zaadali
Ka saɣili be bɛ (Alizanda bihi mini buɣum bihi) sunsuuni, (dina n-nyɛ goondaa), ka ninvuɣu shεba naan pa goondaa maa zuɣu, ka baŋdi sokam (Alizanda bihi mini buɣum bihi) ni bɛ ŋmali. 1 Ka bɛ boli Alizanda bihi (ka yεli ba): “Suhudoo be yi zuɣu,” Bɛ na bi yɛn kpε li (Alizanda maa), ka pun nyɛla ban mali tamaha
Yaha! Bɛ yi ti ŋmalgi bɛ nina kpa buɣum bihi polo, ka bɛ yεli: “Yaa ti Duuma (Naawuni)! Miri ka A laɣim ti mini ninvuɣu shεba ban nyɛ zualin- diriba.”
Ka ban pa goondaa zuɣu maa boli ninvuɣu shεba bɛ ni baŋ ba ni bɛ ŋmali maa, ka yεli: “Yi ni daa laɣim arzichi shεli, n-ti pahi yi maŋ’ tibgibu la bi niŋ ya anfaani.”
(Ka Malaaikanim’ yɛli): “Di ni bɔŋɔ, bambɔŋɔnima (Muslinnim’) ka yi daa po kadama Naawuni ku zo ba nambɔɣu la? (Ka bɛ yεli ba): “Kpεm ya Alizanda, yi ka dabεm, yi mi ka suhusaɣiŋgu ni.”
Ka buɣum bihi boli Alizanda bihi (ka yεli ba): “Kpaami ya ko’shɛli m-pa ti zuɣu na (ka ti niŋgbina maai), bee Naawuni ni largi ya shɛli puuni.” Ka bɛ (Alizanda bihi) yεli: “Achiika! Naawuni mɔŋ chεfurinim’ yɛla ayi maa.”
Ninvuɣu shεba ban gbibi bɛ da- adiini ka di nyɛ kpεrigu mini dεma, ka Dunia bεhigu yɔhim ba maa, tɔ! Zuŋ Ti (Tinim’ Naawuni) ni tam bɛ yεla kamani bɛ ni daa tam bɛ zuŋɔ dabsili ŋɔ laɣimbu shεm, n-ti pahi bɛ ni daa zaɣisiri Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ la zuɣu
Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) kaba mi na ni litaafi (Alkur’aani) shεli Ti ni kahigi li ka di tam baŋsim zuɣu, ka nyɛ dolsigu ni nambɔzɔbo n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli
Bɛ (chεfurinim’) bi guhiri shɛli m- pahila di (azaaba maa) bahigu, dabsi’ shɛli di (azaaba maa) bahigu ni yɛn ti kana, ninvuɣu shεba ban daa tam di yεla pɔi ni dini maa ni yεli: “Achiika! Ti Duuma (Naawuni) tuumba daa ka ti na ni yɛlimaŋli. Di ni bɔŋɔ, ti mali ban yɛn suhudee ka bɛ suhudee ti, bee ka bɛ labsi ti (Dunia) ka ti ti tum tuun’ shɛli din pa ti ni daa tumdi shɛla maa? Achiika! Bɛ niŋ bɛ maŋ’ ashaara, ka bɛ mi ni daa namdi ʒiri shεŋa maa bɔrgi ka chɛ ba
Achiika! Yi Duuma Naawuni n-nyɛ Ŋun nam sagbana mini tiŋgbana dabsa ayɔbu puuni, din’ nyaaŋa ka O niŋ dede Al-arshi (O nam garo) zuɣu. O malila yuŋ n-limsiri wuntaŋni, ka di bɔri di (wuntaŋni maa) shee ni yomyoma. Yaha! Wuntaŋ’ ni goli n-ti pahi saŋmarsi nyɛla bɛ ni balgi shɛli ni O zaligu. Wumma! Ŋuna n-su nambu ni zaligu. Naawuni nam tibgiya, Ŋuna n- nyɛ binnamda Duuma
Suhimi ya yi Duuma (Naawun) ni maŋ’ gbargibu mini sɔɣisinli. Achiika! O (Naawuni) bi bɔri ninvuɣu shεba ban kpahiri yεɣiri targa
Yaha! Di saɣindi ya tiŋgbani yaaŋa zuɣu di malibu nyaaŋa, ka suhi ya O (Naawuni) ka nyɛla ban zɔri dabiεm ni kore. Achiika! Naawuni nambɔzɔbo be yoma ni tuunsuma nima
Yaha! Ŋuna (Naawuni) n-nyɛ Ŋun timdi pɔhim na, ka di nyɛla suhupiɛlli lahibali din daŋdi O nambɔzɔbo (sakom) na, hali ni pɔhim maa ti ʒi sagbaŋ shɛŋa din tibsa na, ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ li nyuhi tiŋgbani shɛli din kpi, din nyaaŋa ka Ti zaŋ li n-siɣisi sakom na, ka zaŋ li yihi binwola balibu kam. Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) yɛn ti neei kpiimba, domin achiika! Yi ni leei ban teeri Naawuni yɛla
Yaha! Tiŋgbani suŋ yihirila di bimbila ni di Duuma (Naawuni) yɛdda, tiŋgbani shεli din mi bi viεla bi yihiri bimbila, naɣila ni namsa (wahala). Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) kahigiri aayanima n-tiri ninvuɣu shεba ban paɣira
Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa tim Annabi Nuhu n-zaŋ chaŋ o niriba sani, ka o ti yεli: “Yaa yinim’ n niriba! Jεmmi ya Naawuni, yi ka duuma so ka pa ni Ŋuna, Achiika! Mani zɔrila dabiεm n-tiri ya ni dabsi’ titali la daazaaba ti paai ya.”
Ka asanzanim’ o niriba puuni yεli: “Achiika! Tinim’ kuli nyara ka a be la bɔrginsim polo ni.”
Ka o yεli: “Yaa yinim’ n niriba! M-pala ŋun bɔrgi, amaa! Mani nyɛla tuun’ so ŋun yi binnamda Duuma sani na.”
“N-tiri ya la n Duuma (Naawuni) tuuntali, ka saɣisiri ya, ka mi binshɛɣu yi ni ʒi ka di nyɛla din yi Naawuni sani na.”
Di ni bɔŋɔ, yi niŋdila lahiʒiba ni teebu kan ya na yi Duuma (Naawuni) sani, ka di nyɛla yi puuni ninvuɣu so sani ka di yina, domin o ti varsi ya ka yi zo Naawuni, achiika! Yi nyɛla bɛ ni yɛn zo shɛba nambɔɣu
Ka bɛ labsi o ʒirilana, ka Ti (Tinim’ Naawuni) tilgi o mini ninvuɣu shɛba ban be ŋarim la puuni, ka chε ka kom di ninvuɣu shεba ban labsi Ti aayanim’ ʒiri. Achiika! Bɛ daa nyɛla ninvuɣu shεba ban nyɛ zoomba
Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa tim Annabi Hudu n-zaŋ kana Aadunim’ sani, ka o ti yεli: “Yaa yinim’ n niriba! Jɛmmi ya Naawuni, yi ka duuma so ka pa ni Ŋuna. Di ni bɔŋɔ, yi pala ban yɛn zo Naawuni
Ka asanzanim’ ban niŋ chɛfuritali o niriba puuni yεli: “Achiika! Tinim’ kuli nya a ka jεrlim tabi a. Yaha! Tinim’ tεhi ya ni achiika! A be ʒirinim’ puuni.”
Ka o (Annabi Hudu) yεli: “Yaa yinim’ n niriba: “Jεrlim bi tabi ma, amaa! achiika! Mani nyεla tuun’ so ŋun yi bin- namda Duuma sani na.”
“Ka n-chɛ ka tuuntali paari ya n Duuma (Naawuni) sani na. Yaha! N nyεla yɛmbahigalana, ni saɣisigulana n- tin ya.”
Bee yi niŋla lahiʒiba ni teebu yi yi Duuma (Naawuni) sani n-kana yi puuni so zilli zuɣu domin o tin ya saɣisigu? Yaha! Teemi ya saha shεli O (Naawuni) ni daa zali ya ka yi nyɛ ninvuɣu shɛba ban deeri taba tiŋgbani yaaŋa zuɣu Annabi Nuhu niriba nyaaŋa, ka pahi ya yaa ni galsim yi niŋgbina puuni, dinzuɣu teemi ya Naawuni yolisa (O ni’ima nima), achiika! Yi nyɛla ban yɛn nyɛ tarli
Ka bɛ yεli: “Di ni bɔŋɔ, a ka ti mi na ni ti ti jεm Naawuni ko, ka chɛ ti banim’ ni daa jεmdi shεli maa? Tɔ! Tahimi ti a ni gbaari ti alikauli (azaaba) shɛli maa na, a yi nyɛla ninvuɣu so ŋun be yεlimaŋlinim’ puuni
Ka o (Annabi Hudu) yεli: “Achiika! Azaaba mini sujee shee yi zuɣu na yi Duuma (Naawuni) sani. Di ni bɔŋɔ, yi ŋmεri ma la namgbankpeeni n-zaŋ chaŋ yuli shεŋa yi mini yi banim’ ni boli? ka di nyɛla Naawuni bi siɣisi daliri shεli na di zuɣu, dinzuɣu guhimi ya, achiika! Mani gba pahi yi zuɣu ban guhiri puuni
Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa tilgi o mini ban daa pahi o zuɣu ni nambɔzɔbo din yi Ti sani na, ka ŋmaai ninvuɣu shεba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri maa bahigu. Yaha! Bɛ daa pala ban ti Naawuni yεlimaŋli
Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa tim Samuudunim’ mabia Sālihu bɛ sani, Ka o ti yεli ba: “Yaa yinim’ n niriba! Jεmmi ya Naawuni, yi ka duuma so ka pa ni Ŋuna. Achiika! Kahigibu kan ya na yi Duuma sani. Naawuni laakumi m- bɔŋɔ ka o nyɛla alaama shɛli n-zaŋ tin ya, dinzuɣu chεli ya o ka o di Naawuni tiŋgbani ni, ka miri ya ka yi niŋ o biɛrim shεli, ka azaabakpeeni ti gbaai ya.”
Yaha! Teemi ya saha shεli O (Naawuni) ni daa zali ya ka yi nyɛ fali- diriba Aadunim’ nyaaŋa, ka ʒili ya tiŋgbani ni, ka yi mεri yiliwaɣila tamdi di zoya zuɣu, ka kpɛri zoya ka di nyɛ yiya. Dinzuɣu, teemi ya Naawuni ni niŋ ya ni’ima shεŋa, ka miri ya ka yi saɣindi tiŋgbani yaaŋa zuɣu, ka nyɛla ban tumdi tuumbɛri
Ka asanzanim’ o (Annabi Sālihu) niriba puuni yεli bɛ puuni tarimba ban ti Naawuni yεlimaŋli: “Di ni bɔŋɔ, yi mini la Sālihu shiri nyɛla tuun’ so o Duuma sani? Ka bɛ (tarimba) yεli: “Tinim’ ti yεlimaŋli ni shɛli zuɣu bɛ ni tim o maa na.”
Ka ninvuɣu shɛba ban tibgi bɛ maŋ’ yεli: “Achiika! Tinim’ nyɛla ban niŋ chɛfuritali ni yi ni ti shɛli yεlimaŋli maa.”
Ka bɛ ku laakumi maa, ka kpahi yεɣi bɛ Duuma (Naawuni) zaligu, ka naan yεli: “Yaa nyini Sālihu! Tahimi ti a ni gbaari ti alikauli (azaaba) shɛli maa na, a yi nyɛla ŋun be Naawuni tuumba ni.”
Ka tahigu gbaai ba yim zuɣu, ka bɛ leei ninvuɣu shɛba ban gbaŋgbaya (ka bɛ leei ban kpi n-do bɛ yiŋsi puuni)
Ka o (Annabi Sālihu) lebi biri ba, ka yεli: “Yaa yinim’ n niriba: “Achiika! Mani tin ya n Duuma (Naawuni) tuun- tali, ka tin ya saɣisigu, amaa! Yi bi bɔri saɣisigunima
Ni Annabi Lutu, saha shɛli o ni daa yɛli o niriba: “Di ni bɔŋɔ, yi tahirila tuumbe’ shεli ninvuɣu so ni bi daŋ ya n- tum li binnamda puuni?”
Achiika! Yinim kore bela dobba ni ka chεri paɣaba. Chɛli gba! Yi nyɛla ninvuɣu shɛba ban nyɛ barina nima.”
Yaha! O niriba maa daa ka bɛ ni labsiri o yεltɔɣa shεli m-pahila bɛ yεli: “Yihimi ya o (Annabi Lutu) yi tiŋ’ ŋɔ ni, achiika! Bana n-tooi nyɛ ninvuɣu shεba ban simsiri bɛ maŋa.”
Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa tilgi o mini o niriba, naɣila o paɣa ko n-daa kpalim m-pahi ninvuɣu shɛba ban niŋ hallaka puuni
Ka Ti (Tinim’ Naawuni) mi ba (buɣum) sakurli. Dinzuɣu, yulmi tuumbɛrinim’ bahigu ni daa ti nyɛ shɛm
Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa Tim Madyananim’ mabia Annabi Sayibu n-zaŋ kana bɛ sani, ka o ti yεli ba: “Yaa yinim’ n niriba! Jεmmi ya Naawuni, yi ka duuma so ka pa ni Ŋuna. Achiika! Daliri kan ya na yi Duuma (Naawuni) sani, dinzuɣu palmi ya yi zaɣa mini binzahindigu ka miri ya ka yi filindi ninsalinim’ binyεra. Yaha! Miri ya ka yi saɣindi tiŋgbani yaaŋa zuɣu di malibu nyaaŋa, dina n-nyɛ zaɣivεlli tin ya, yi yi nyɛla ninvuɣu shɛba ban ti Naawuni yεlimaŋli.”
Yaha! Di ʒindi ya soli kam ni n- varsiri niriba, ka taɣiri ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli ka chεri Naawuni soli, ka yi bɔri ni di leei sogɔŋ. Yaha! Teemi ya saha shεli yi ni daa nyɛ biɛla, ka O (Naawuni) chɛ ka yi zooi. Yaha! Yulmi ya barinanim’ bahigu ni daa ti nyɛ shεm
Yaha! Di yi niŋ ka zamaatu shɛba yi puuni ti yεlimaŋli ni binshɛɣu bɛ ni tim ma na, ka shεba bi ti yɛlimaŋli, tɔ! Yin niŋmi suɣulo hali ka Naawuni ti niŋ fukumsi ti sunsuuni. Yaha! Ŋuna n-nyɛ Ŋun gari ŋun kam niŋdi fukumsi
Ka asanzanim’ o niriba puuni yεli: “Achiika! Yaa nyini Sayibu Ti ni yihi a mini ninvuɣu shɛba ban ti yεlimaŋli pahi a zuɣu maa ti tiŋ’ ŋɔ ni, bee ka a labi ti daadiini puuni na, ka o yɛli: “Hali di yi niŋ ka ti bi bɔra?”
Di yi shiri niŋ ka ti labi yi daadiini puuni Naawuni ni gu ti ŋɔ nyaaŋa, tɔ! Achiika! Ti ŋma ʒiri m-pa Naawuni, di mi bi tu kamaata ni ti lahi labi di puuni, naɣila ti Duuma Naawuni yi yu. Ti Duuma (Naawuni) yɛlim gari binshɛɣu kam ni baŋsim. Naawuni zuɣu ka ti dalim. “Yaa ti Duuma (Naawuni)! Niŋmi fukumsi ti mini ti niriba sunsuuni ni yεlimaŋli. Yaha! Nyini n-nyɛ Ŋun gari ŋun kam niŋdi fukumsi?”
Ka asanzanim’ ban niŋ chεfuritali o niriba puuni yεli: “Achiika! Yi yi doli Sayibu, tɔ! Yi leei ninvuɣu shɛba ban niŋ ashaara
Dinzuɣu, ka tahigu gbaai ba yim zuɣu, ka bɛ leei ninvuɣu shεba ban gbaŋgbaya (ka bɛ kpi) bɛ yiŋsi puuni
Ka di ŋmanila ninvuɣu shεba ban labsi ʒiri niŋ Annabi Sayibu noli ni maa na ʒin be di (tiŋ’ maa) puuni. Ninvuɣu shεba ban labsi ʒiri niŋ Annabi Sayibu noli ni maa daa nyɛla ban kɔhilu
Ka o (Annabi Sayibu) lebi biri ba, ka yεli: “Yaa yinim’ n niriba! Achiika! N tin ya n Duuma (Naawuni) tuuntali, ka tin ya saɣisigu, ka wula ka n-yɛn niŋ suhusaɣiŋgu chɛfurinim’ zuɣu?”
Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) na ʒin tim Annabi so na tiŋgbani shɛli ni, naɣila ti dargila di ninsalinim’ tibli ni fara mini doriti, di yi pa shɛli, bɛ ni leei ban gbargiri bɛ maŋa (n-tiri Naawuni)
Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) taɣi ka zaŋ din vεla n-zali din be zaa ni hali ka bɛ ti nabgi. Yaha! Ka bɛ yεli: “Achiika, wahala mini faako daa paai ti banima.” Lala zuɣu ka Ti daa gbaai ba yim zuɣu ka bɛ nyɛla ban bi lahi mi
Yaha! Di yi di niŋ ka tiŋgbananim’ ti yεlimaŋli, ka zo Naawuni dabɛm, tɔ! Ti (Tinim’ Naawuni) naan yooi ba alibarika soya zuɣusaa mini tiŋgbani ni na, amaa! Bɛ labsila (tuumba maa) ʒirinima, ka Ti (Tinim’ Naawuni) gbaai ba ni bɛ tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli
Di ni bɔŋɔ, tiŋgbananim’ niŋla yεmbahiga ni Ti (Tinim’ Naawuni) da- azaaba ti kaba na yuŋ ka bɛ nyɛla ban be gom ni
Bee tiŋgbananim’ niŋla yεmbahiga ni Ti (Tinim’ Naawuni) daazaaba ti kaba na wuntaŋpalli, ka bɛ nyɛla ban dɛmda
Di ni bɔŋɔ, bɛ niŋla yεmbahiga ni Naawuni nari? So bi niŋdi yεmbahiga ni Naawuni nari naɣila ninvuɣu shεba ban kɔhilu
Di ni bɔŋɔ, di pala dolsigu n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban diri tiŋgbani fali ban su li kpibu nyaaŋa kadama Ti (Tinim’ Naawuni) yi di bɔra, Ti naan gbaai ba ni bɛ tuumbiɛri, ka Ti lahi to n-ŋari bɛ suhuri, ka bɛ nyɛla ban bi wumda
(Yaa nyini Annabi)! Lala tiŋgbana maa ka Ti (Tinim’ Naawuni) tiri a di lahibaya. Achiika! Bɛ tuumba daa kaba na ni dalirinim’ polo ni, ka bɛ daa pa ban tiri Naawuni yεlimaŋli domin bɛ ni labsi (tuumba) ʒirinim’ maa zuɣu. Lala ka Naawuni ŋariti chεfurinim’ suhiri zuɣu
Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) bi nya ka bɛ (ninsalinim’) pam paandi bɛ da- alikauli. Achiika! Ti nyɛ bɛ pam ka bɛ nyɛla ban kpeeri yira
Din nyaaŋa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim Annabi Musa bɛ nyaaŋa ni Ti daliri- nima n-zaŋ chaŋ Fir’auna mini o niriba sani, ka bɛ di zualinsi ni dina. Tɔ! Yulimi ninvuɣu shεba ban saɣinda tiŋgbani yaaŋa zuɣu bahigu ni daa ti nyɛ shεm
Ka Annabi Musa yεli: “Yaa nyini Fir’auna! Achiika! Mani nyɛla tuun’ so Ŋun yi binnamda Duuma sani na
Di nyɛla pali n-ti ma kadama n-di yεli yεltɔɣa shεli n-zaŋ jɛndi Naawuni naɣila di nyɛla yεlimaŋli. Achiika! N- kan ya mi na ni daliri din yi yi Duuma sani. Dinzuɣu, (yaa nyini Fir’auna)! Chεli ka Israaila bihi pahi n-zuɣu, ka n- zaŋ ba ka ti yi (Misra tiŋgbani ni)
Ka o (Fir’auna) yεli: “A yi nyɛla ŋun kana ni alaama shεli, tɔ! Nyin tahimi li na, a yi shiri be yεlimaŋlinim’ puuni.”
Ka o (Annabi Musa) zaŋ o jaangbee labi (tiŋgbani ni), ka di leei wahu polo ni
Ka yihi o nuu, ka di leei zaɣipεlli n-zaŋ ti ban lihira
Ka asanzanim’ Fir’auna niriba puuni yεli: “Achiika! Ŋumbɔŋɔ maa nyɛla sihiralana so ŋun nyɛ baŋda
“O bɔrimi ni o yihi ya yi tiŋgbani ni, dinzuɣu saɣisigu dini ka yi leei yɛn zaŋ ti?”
Ka bɛ yεli: “Naɣisim ti o mini o mabia (Haruna) maa, ka tim tiŋsi ni ka bɛ ti laɣim sihiranim’ na.”
“Bɛ ni ka a na ni sihiranim’ balibu kam, ni ŋun nyɛ baŋda na.”
Ka Fir’auna sihiranim’ ti kana, ka yεli: “Achiika! Ti mali sanyo’ shɛli, di yi niŋ ka tinim’ n-nyɛ ban nyɛŋ (Musa)
Ka o (Fir’auna) yεli: “Di paliya, ka yi lahi be ninvuɣu shεba ban miri ma puuni.”
Ka bɛ (sihiranim’ maa) yεli: “Yaa nyini Musa! Di ni bɔŋɔ, a nyɛla ŋun yɛn daŋ (a jaangbee maa) labbu, bee tinim’ n-nyɛ ban yɛn labi
Ka o (Annabi Musa) yεli: “Yinim’ labmi ya,” Saha shεli bɛ ni zaŋ bɛ gabsi labi tiŋgbani ni, ka bɛ lebgi ninsalinim’ nina, ka kpεhi ba dabεm, ka tahi sihira din galsi na
Ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim ni wahayi n-zaŋ chaŋ Annabi Musa sani, (ka yɛli): “Zaŋmi a jaangbee maa labi (tiŋgbani ni),” (ka o shiri zaŋ li labi), ka di leei din vaandi bɛ ni kpiri ʒiri shɛŋa maa
Ka yεlimaŋli tum tuma, ka bɛ ni niŋ shɛli maa zaa saɣim
Ka bɛ (Annabi Musa) nyɛŋ ba nimaa ni, ka bɛ ŋmalgi ni filiŋ
Ka sihiranim’ maa lu tiŋgbani ni, ka nyɛla ban niŋ suzuuda
Ka bɛ (sihiranim’ maa) yεli: “Ti ti yεlimaŋli ni binnamda Duuma.”
Annabi Musa mini Annabi Haruna Duuma
Ka Fir’auna yεli: “Di ni bɔŋɔ, yi yɛn ti o (Annabi Musa) la yεlimaŋli, pɔi ka n-na bi saɣi tin ya? Achiika! Ŋɔ maa nyɛla yi nabεri, ka yi na li tiŋ ŋɔ ni, ni yi zaŋ li n-yihi di niriba, tɔ! Ni baalim, yi ni baŋ.”
Achiika! N-nyɛla ŋun yɛn ŋmahi yi nuhi mini yi napɔna ka di wolgi ni taba. Din nyaaŋa, achiika! N-nyɛla Ŋun yɛn kpahi yi zaasa yili namgbaniyini
Ka bɛ yεli: “Achiika ! Tinim’ nyɛla ban yɛn labi ti Duuma (Naawuni) sani.”
Yaha! Ka shεli zuɣu ka a yɛn niŋ ti azaaba m-pahila tinim’ tila ti Duuma (Naawuni) aayanim’ yɛlimaŋli saha shɛli di ni ka ti na. “Yaa ti Duuma! Tim ti suɣulo din galsi, ka deei ti nyɛvuya ka ti nyɛla Muslinnima.”
Ka asanzanim’ Fir’auna niriba puuni yεli: “(Yaa nyini Fir’auna)! Di ni bɔŋɔ, a yɛn chɛla Musa mini o niriba ka bɛ saɣindi tiŋgbani yaaŋa zuɣu ka chɛ a mini a duumanim’ maa? Ka o (Fir’auna) yεli: “Ni baalim, ti ni ku bɛ (Israaila bihi) bidibsi, ka chɛ bɛ bipuɣinsi. Ti mi nyɛla ban mali nasara bɛ zuɣu.”
Ka Annabi Musa yεli o niriba: “Bom ya Naawuni sɔŋsim ni suɣulo, achiika! Naawuni n-su tiŋgbani, ka O zaŋdi li dihiri O ni bɔri so fali O daba puuni. Yaha! Bahigu (nasara) yɛn ti nyɛla wuntizɔriba dini
Ka bɛ (Israaila bihi) yεli (Annabi Musa): “Bɛ daa pun niŋ ti chuuta pɔi ni a kandi na, ni a kandi na nyaaŋa, ka o (Annabi Musa) yεli: “Di yi pa shɛli ka yi Duuma gbaai yi dim’ (Fir’auna) maa, ka zaŋ ya ʒili tiŋgbani yaaŋa zuɣu (Masar tiŋgbani ni), ka nya yi ni yɛn niŋ shɛm
Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) daa dahim Fir’auna niriba ni sanzali mini binwola poobu, domin achiika! Bɛ leei ban teeri Naawuni yɛla
Din vεla yi ti kaba na, ka bɛ yεli: “Ŋɔ maa nyɛla ti dini,” Amaa! Din be yi nya ba, bɛ zaŋdi li mi m-pa Annabi Musa mini o niriba zuɣu. Wumma! Bɛ zuɣubetali maa yila Naawuni sani na, amaa! Bɛ pam bi mi
Ka bɛ yεli: “A (Musa) yi ka ti na ni alaama kam, domin a zaŋ li niŋ ti sihira, tinim’ pala ban yɛn ti a yεlimaŋli
Dinzuɣu ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim tuufaani (kokpεɣu) bɛ sani na, ni toya mini jεbɔbri, n-ti pahi poloya, ni ʒim, ka di nyɛ Ti nam yεlikpahinda din wolgi do polo ni, ka bɛ (Fir’auna niriba) daa tibgila bɛ maŋa, ka daa nyɛla bibɛhi
Yaha! Saha shεli azaaba ni daa shee bɛ zuɣu, ka bɛ yεli: “Yaa nyini Musa! Suhimi a Duuma (Naawuni) maa ti ti domin alikauli shεli O ni gbaai a sani, achiika! A yi vuui azaaba ŋɔ maa ka chɛ ti, achiika! Ti ni ti a yεlimaŋli. Yaha! Ti ni bahi Israaila bihi ka a mini ba chaŋ (yi yaannim’ tiŋgbani ni).”
Saha shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa vuui azaaba maa ka chɛ ba hali ni wokati shεli Ti ni zali ka bɛ yɛn ti paai, ka bɛ leei ban yiɣisiri alikauli
Dinzuɣu ka Ti (Tinim’ Naawuni) niŋ ba azaaba, ka chɛ ka kom di ba teeku ni, dama achiika! Bɛ daa zaŋ Ti aayanim’ leei ʒiri, ka daa leei ban tam di yεla
Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ tiŋgbani shɛli Ti ni niŋ alibarka niŋ di puuni maa wulimpuhili mini di wulinluhili n-dihi ninvuɣu shɛba bɛ ni daa filinda maa fali, ka a Duuma yɛltɔɣa suŋ (nasara) niŋ dihitabli n-ti Israaila bihi, domin suɣulo shεli bɛ ni daa niŋ maa zuɣu, ka Ti (Tinim’ Naawuni) wurim binshɛɣu Fir’auna mini o niriba ni daa niŋda, ni bɛ ni daa mɛri yiliwaɣila shɛŋa maa
Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ Israaila bihi n-duhi kuligu duli, ka bɛ chana n-ti chirgi ninvuɣu shεba ban jεmdi buɣa, ka yεli: “Yaa nyini Musa! Zalmi ti gba duuma so (ka ti jεmdi o), kamani bambɔŋɔnim’ maa gba ni mali duumanim’ shεm ŋɔ, ka o yεli: “Yi shiri nyɛla ninvuɣu shεba ban ʒi.”
(Ka Annabi Musa lahi yεli): “Achiika! Bambɔŋɔnim’ ni be shɛli ni maa nyɛla hallaka, bɛ mi ni jεmdi shεli maa nyɛla din yɛn saɣim.”
Ka o (Annabi Musa) yεli: “Di ni- bɔŋɔ, N-ni bo duuma so n-tin ya ka pa ni Naawuni, ka di nyɛla Ŋuna n-nyɛ Ŋun tibgi ya (yi zaamani puuni) binnamda zuɣu?”
Yaha! Teemi ya saha shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa tilgi ya ka chɛ Fir’auna niriba, ka bɛ lamdi ya azaaba biεɣu, bɛ daa kuri yi bidibsi, ka chɛri yi bipuɣinsi. Yaha! Lala ŋɔ maa daa nyɛla dahimbu zaɣatitali din yi yi Duuma (Naawuni) sani na
Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) gbaai alikauli ni Annabi Musa yuŋ yuŋ pihita, din nyaaŋa ka Ti lahi pali li ni yuŋ yuŋ pia, ka a Duuma (Naawuni) daalikauli dabsa pali yuŋ pihi nahi. 1 Ka Annabi Musa yεli o mabia Haruna! Zanimi n zaa ni n niriba ŋɔ puuni (ka n- chaŋ ka kana), ka wuhiri ba din tu kamaata, ka miri ka a doli barinanim’ soli
Yaha! Saha shɛli Annabi Musa ni daa kana Ti (Tinim’ Naawuni) ni niŋ o alikauli luɣushεli maa, ka o Duuma (Naawuni) tɔɣisi o yεltɔɣa, ka o yεli: “Yaa n Duuma: “Chɛ ka n nya A, ka o (Naawuni) yεli: “Di kariya ka a nya ma, amaa! Yulimi zoli ŋɔ maa zuɣu, di yi niŋ ka di ʒe di zaashee maa, ni baalim a ni nya ma,” Saha shεli o Duuma (neesim) ni neei zoli maa zuɣu, ka o (Naawuni) zaŋ li leei din bursi, ka Annabi Musa lu n-tarigi. Saha shεli o nini ni ti neei, ka o yεli: “(Yaa n Duuma Naawuni)! A nam simsiya, achiika! Mani niŋ tuuba n-labi A sani na. Yaha! Mani n-nyɛ pilgu ban ti A yɛlimaŋli.”
Ka O (Naawuni) yεli: “Yaa nyini Musa! Mani n-gahimma ninsalinim’ puuni ni N tuuntali mini N yɛltɔɣa, dinzuɣu, gbibi N-ni ti a shεli maa, ka be ninvuɣu shɛba ban paɣi (Mani Naawuni) puuni
Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) sabi binshɛɣu kam din be (Attaura) wolsi puuni n-ti o, ka di nyɛla wa’azu ni yɛllikam kahigibu, dinzuɣu (yaa nyini Musa)! Gbibi li ni yaa, ka puhi a niriba kadama bɛ gbibi di zaɣiviεlli ni nyɛ shɛli. Ni baalim, N (Mani Naawuni) ni wuhi ya ninvuɣu shεba ban kpee yi yiŋsi (ni daa ti kpalim shɛm)
Ni baalim, N (Mani Naawuni) ni ŋmalgi ninvuɣu shεba ban tibgi bɛ maŋ’ tiŋgbani yaaŋa zuɣu ka di pa ni yεlimaŋ’ shεli maa haŋkaya ka chɛ N dalirinima, dinzuɣu bɛ yi nya daliri kam, bɛ ku ti li yɛlimaŋli. Yaha! Bɛ yi nya dolsigu soli, bɛ bi gbibri li ka di nyɛ soli ti ba, amaa! Bɛ yi nya bɔrginsim soli, ka bɛ gbibi li ka di nyɛ soli, domin achiika! Bɛ labsila Ti (Tinim Naawuni) aayanim’ ʒiri, ka nyɛla ban tam di yεla
Yaha! Ninvuɣu shεba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri, n-ti pahi Zaadali laɣimbu, tɔ! Bɛ tuuntumsa saɣim ya. Di ni bɔŋɔ, bɛ ni yoba sam shɛli m-pahila bɛ ni daa tumdi shɛli
Ka Annabi Musa niriba gbibi naɣibila so jɛmdi o nyaaŋa, ka di nyɛla bɛ ni zaŋ bɛ nachinsi binyɛra mali shɛli, ka di mali vuri (ka ŋmani naɣibila kumsi la). Di ni bɔŋɔ, bɛ bi nya kadama di (naɣibila maa) bi tɔɣisiri ba yɛltɔɣa, ka mi ku tooi dolsi ba zaŋ chaŋ sochibga? Bɛ daa gbibi li mi jɛmda, ka daa nyɛla zualindiriba
Yaha! Saha shεli bɛ ni daa yoli chεm, ka baŋ kadama bɛ bɔrgi ya, ka bɛ yεli: “Achiika! Ti Duuma (Naawuni) yi bi zo ti nambɔɣu, ka chε m-paŋ ti, achiika! Ti ni leei ninvuɣu shɛba ban kɔhi lu
Yaha! Saha shεli Annabi Musa ni daa labi na o niriba sani, ka nyɛla ŋun je suli ka niŋ suhusaɣiŋgu, ka yεli: “Yi ni tum tuun shεli n nyaaŋa ŋɔ nyɛla din be. Di ni bɔŋɔ, yi bola yom ni yi Duuma (Naawuni) zaligu? Ka o (Annabi Musa) zaŋ (Attaura) wolsi maa labi tiŋgbani ni, ka naan gbaai o mabia (Haruna) zabri n- voori labsiri o polo. Ka o (Annabi Haruna) yεli! Yaa nyini m mabia! Achiika! A niriba maa daa filim ma, ka daa chɛ bɛla ni bɛ ku ma, dinzuɣu, miri ka a chɛ ka n dimba la ma. Yaha! Di zaŋ ma pahi ninvuɣu shεba ban nyɛ zualindiriba ni.”
Ka o (Annabi Musa) yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! Chεli paŋ m mini m mabia maa, ka zaŋ ti kpεhi A nambɔ- zɔbo puuni, domin nyini n-nyɛ Ŋun zɔri nambɔɣu n-gari ban zɔri nambɔɣu
Achiika! Ninvuɣu shεba ban zaŋ naɣibila maa leei bɛ duuma, sujee ni nya ba bɛ Duuma (Naawuni) sani ni filiŋ Dunia bεhigu puuni. Yaha! Lala ka Ti yɔri ninvuɣu shεba baŋ ŋmari ʒiri samli
Yaha! Ninvuɣu shεba ban tum tuumbiεri, ka niŋ tuuba di nyaaŋa, ka lahi ti Naawuni yεlimaŋli, tɔ! Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Chεmpaŋ- lana, Zaadali Nambɔzobonaa
Yaha! Saha shεli Annabi Musa suhi ni daa ti maai, ka o kpiɣi wolsi maa, ka din be di puuni nyɛla dolsigu mini nambɔzɔbo n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban zɔri bɛ Duuma (Naawuni)
Ka Annabi Musa gahim o niriba puuni ninvuɣu pihiyɔpɔin (ni bɛ ti suhi gaafara Naawuni sani) ni Ti (Tinim’ Naawuni) ni pii saha shεli n-ti ba. Saha shεli tahigu ni gbaai ba, ka o (Annabi Musa) yεli: “Yaa n Duuma (Naawuni)! A yi di bɔra, A naan niŋ ba hallaka, n-ti pahi m mammaŋ’ zuɣu. Di ni bɔŋɔ, A yɛn niŋ ti la hallaka ni ti puuni jɛra ni tum shɛli? Achiika! Ŋɔ maa nyɛla A dahimbu, ka A mali li birgiri A ni bɔri so, ka lahi mali li dolsiri A ni bɔri so. Nyini n-nyɛ Ŋun guli ti. Dinzuɣu chεli paŋ ti, ka zo ti nambɔɣu, domin nyini n- nyɛ Ŋun gari ŋun kam chεri paŋda
Yaha! Sabmi ti bɛrisuŋ Dunia ŋɔ puuni, ni Chiyaama. Achiika! Ti niŋ tuuba n-labi A sani na. Ka O (Naawuni) yεli: “N-zaŋdila N daazaaba niŋdi N-ni bɔri so. Yaha! N nambɔzɔbo gilila binshɛɣu kam, dinzuɣu ni baalim, N-ni zali li talahi n-ti ninvuɣu shεba ban mali wuntia, ka tiri zakka, ni ninvuɣu shεba ban tiri Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ yεlimaŋli
Ninvuɣu shεba ban doli (Naawuni) tumo Annabi (Annabi Muhammadu) so ŋun bi karim, ka mi ʒi sabbu, ŋuna n-nyɛ bɛ (Yahuudunim’) ni nyari o (o yεltɔɣa), ka di sabi be Attaura mini Injiila puuni. Ka di puhiri ba tuunvεla tumbu, ka mɔŋdi ba din be. Ka niŋdi bindirsuma halalsi n-tiri ba, ka lahi mɔŋdi ba bindir’ shεŋa Naawuni ni mɔŋ ba di dibu, ka suuri bɛ ʒilitimsa ni bandi (ankufunima) din daa pampa bɛ zuɣu ka chɛri ba. Dinzuɣu, ninvuɣu shεba ban ti o (Annabi Muhammadu) yεlimaŋli, ka tibgi o, ka lahi sɔŋ o, ka doli neesim shεli bɛ ni siɣisi na n-ti ti o maa, tɔ! Bannim’ maa n-nyɛ ninvuɣu shεba ban nya tarli
(Yaa nyini Annabi)! Yɛlima: “Yaa yinim’ ninsalinima! Achiika! N nyɛla Naawuni tumo n-zaŋ kana yi sani namgbaniyini, Ŋuna (Naawuni) n-su sagbana ni tiŋgbani yiko, duuma jɛmdigu n-kani ni yɛlimaŋli naɣila Ŋuna, O neerimi ka kura. Dinzuɣu, tim ya Naawuni ni O tumo yɛlimaŋli, Annabi so ŋun bi karim, ka mi ʒi sabbu, ŋuna n-nyɛ ŋun tiri Naawuni mini O yɛltɔɣa yɛlimaŋli. Yaha! Doli ya o, achiika! Yi nyɛla ban yɛn dolsi
Yaha! Ninvuɣu shεba daa be Annabi Musa niriba puuni n-nyɛ ban dolsiri ni yεlimaŋli, ka mali li n-niŋdi aadalsi
Yaha! Ka Tinim’ (Naawuni) pirpir ba (Israaila bihi), ka bi leei yaansi pia ni ayi. Ka Ti tim ni wahayi n-zaŋ kana Annabi Musa sani saha shεli o niriba ni suhi o sakom, (Ka Naawuni yεli): “Zaŋmi a jaangbee maa n-fεbi kuɣili ŋɔ maa, (ka o niŋ lala maa), ka kobilnina pia ni ayi puhi di puuni na, ka niriba (zuliya) kam baŋ bɛ nyubu shee. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) lahi chɛ ka sagbaŋ niŋ mahim bɛ zuɣusaa. Yaha! Ka Ti siɣisi ba Maana mini Salwa na 1 (Ka Naawuni yεli): “Dim ya bindir’ nyεɣisa shεli Ti ni largi ya.” Bɛ daa bi di Ti (Tinim’ Naawuni) zualinsi, amaa! Bɛ mammaŋ’ ka bɛ daa di zualinsi
Yaha (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shɛli bɛ ni daa yεli ba (Israaila bihi): “Ʒinimi ya tiŋ’ ŋɔ ni (Baitul- Mukaddas).Yaha! Dim ya di puuni luɣulikam yi ni bɔra, ka yɛli ya: “Hittatun (Yaa ti Duuma! Nyɛhimi ti taya).” Yaha! Kpɛm ya di (tiŋ’ maa) dindoli ni, ka nyɛla ban niŋ suzuuda, Tinim’ (Naawuni) ni chɛ yi taya m-paŋ ya. Ni baalim, Ti ni nabgi ninvuɣu shɛba ban tumdi tuunviɛla (laara)
Ka ninvuɣu shεba ban di zualinsi bɛ (Israaila bihi) puuni maa taɣi yεltɔɣa shεli din pa bɛ ni yεli ba shεli maa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim azaaba na zuɣusaa ka di ti gbaai ba zualinsi shɛli bɛ ni daa diri maa zuɣu
Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Bɔhimi ba tiŋ’ shee din daa be kulinoli la yεltɔɣa, saha shεli bɛ ni daa kpeeri yira Asibri dabsili ni. Saha shɛli bɛ zahima ni daa kani ba na Asibri dali polo ni, (ka Naawuni mi daa mɔŋ ba zahim gbaabu Asibri dali), dabsi’ shɛli mi din pa Asibri, ka zahima maa bi kani ba na. Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) daa dahindi ba domin bɛ ni daa kpeeri yiri maa zuɣu
Yaha! Teemi saha shεli ninvuɣu shεba bɛ puuni ni daa yεli: “Bozuɣu ka yi niŋdi ninvuɣu shεba Naawuni ni yɛn ti niŋ hallaka wa’azu, bee ka O yɛn ti niŋ ba azaabakpeeni? Ka bɛ yεli: “Ti bɔrimi ni ti ti mali fabla n-zaŋ chaŋ yi Duuma (Naawuni) sani. Yaha! Achiika! Bɛ nyɛla ban yɛn zo Naawuni.”
Saha shεli bɛ ni daa tam bɛ ni teeri ba shɛli maa, Ka Ti (Tinim’ Naawuni) tilgi ninvuɣu shεba ban mɔŋdi tuum- biεri tumbu maa, ka gbaai zualindiriba maa ni azaababɛɣu, domin bɛ ni daa kpeeri yiri maa zuɣu
Dinzuɣu, saha shεli bɛ ni daa kpahi yεɣi targa ka chɛ bɛ ni mɔŋdi ba shεli niŋbu maa, ka Ti (Tinim’ Naawuni) yεli ba: “Leemi ya jεŋsi ban filiŋ.”
Yaha! Teemi saha shεli a Duuma (Naawuni) ni daa baŋsi (Israaila bihi) kadama achiika! O nyɛla Ŋun kuli yɛn timdi ninvuɣu shεba ban yɛn chɛ ka bɛ lamdi azaababεɣu na hali ni Zaadali. Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Ŋun niŋdi azaaba ni yomyoma. Yaha! O nyɛla Chεmpaŋlana, Nambɔzobonaa
Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) piri piri ba ka bɛ nyɛ ali’ummanim’ tiŋgbani yaaŋa zuɣu, bɛ puuni shɛba beni nyɛ ninvuɣusuma, ka bɛ shɛba mi pa lala, ka Ti dahim ba ni tuunvɛla mini tuumbɛri tumbu, domin achiika! Bɛ labi na (sochibgu zuɣu)
Ka ninvuɣu shεba kana bɛ nyaaŋa n-ti di litaafi maa (Attaura) fali, ka bɛ deeri Dunia ŋɔ maa laɣichɔɣima (ka taɣiri Naawuni yɛltɔɣa), ka naan yɛra: “Ni baalim, bɛ ni chε m-paŋ ti.” Yaha! Laɣ’ shɛŋa di tatabo yi kaba na, ka bɛ deeri li. Di ni bɔŋɔ, bɛ daa bi gbaai ba alikauli (Attaura) litaafi puuni kadama bɛ miri ka bɛ yεli yεltɔɣa shεli n-dalim Naawuni naɣila ni yεlimaŋli? Ka bɛ nyɛla ban karim din be di (litaafi maa) puuni. Yaha! Chiyaama yili n-nyɛ din gari n-zaŋ ti nyinvuɣu shεba ban zɔri Naawuni. Di ni bɔŋɔ, bi ku niŋ haŋkali
Yaha! Ninvuɣu shεba ban gbibi litaafi (Alkur’aani) ni yεlimaŋli, ka puhiri jiŋli, tɔ! Achiika! Ti (Tnim’ Naawuni) bi bahiri ninvuɣu shɛba ban tumdi tuunvɛla sanyoo yoli
Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa duhi zoli bɛ (Israaila bihi) zuɣusaa, ka di ŋmani sagbaŋ n-nyɛ li la, ka bɛ tεhi ni di yɛn lula bɛ zuɣu, (ka Ti yεli): “Gbibi ya Ti ni tin ya shɛli ni yaa, ka teei ya din be di puuni, achiika! Yi ni nya wuntia.”
Yaha! Teemi saha shεli a Duuma (Naawuni) ni daa yihi Adam bihi zuliya bɛ banim’ yaansi ni, ka chε ka bɛ di bɛ maŋsi shɛhira (ka yεli): “Di ni bɔŋɔ, M- pala yi Duuma? Ka bɛ yεli: “Di shiri paliya, ti di shɛhira.” (Ka Naawuni yεli): Tɔ! Zaadali, miri ya ka yi ti yεli: “Achiika! Tinim’ daa nyɛla ban tam ŋɔ maa yεla.”
Bee ka yi ti yεli: “Achiika! Ti banima n-daa pun bo duumanim’ m-pahi Naawuni zuɣu n-jεmda, ti mi daa nyɛla zuliyanim’ bɛ nyaaŋa. (Yaa ti Duuma Naawuni)! Di ni bɔŋɔ, A yɛn niŋ tila hallaka ni ban saɣindi ni tum shεli
Yaha! Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) kahigiri aayanima, domin achiika! Bɛ labi na (sochibga zuɣu)
Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Karimmi ba ninvuɣu so 1 Ti (Tinim’ Naawuni) ni daa ti Ti aayanim’ ka o ŋooi o maŋ’ ka chε li la lahibali, ka shintaŋ doli o, ka o pahi ban bɔrgi puuni
Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) yi di bɔra, Ti naan zaŋ li n-duhi o zuɣusaa, amaa! Ŋuna n-zaŋ o maŋ dalim Dunia polo ka doli o suhuyurlim, dinzuɣu o kotomsi ŋmanila baa, a yi tahi o zuɣu, o yihirila o zilli na, a mi yi lahi chɛ o, ka o yihi o zilli na. Lala n-nyɛ ninvuɣu shεba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri maa kotmosi. Dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! Tim ba lahibaya, achiika! Bɛ nyɛla ban yɛn tɛhi
Ninvuɣu shεba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri maa kotomsi nyɛla din be, bɛ mi maŋ’ ka bɛ daa diri zualinsi
Naawuni ni dolsi ninvuɣu so, tɔ! Ŋuna n-nyɛ ŋun dolsi, ŋun mi bɔrgi, tɔ! Bannim’ maa n-nyɛ ban kɔhi lu
Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) namla ninsalinim’ mini alizin- nim’ pam ʒahannama (buɣum) zuɣu. Bɛ malila suhiri ka bi baŋdi yεlimaŋli, ka mali nimbihi ka bi mali li nyari yɛlimaŋli. Yaha! Ka bɛ mali tiba ka bi mali wumda (yɛlimaŋli), bannim’ maa ŋmanila biŋkɔbri. Chɛli gba! Bana n-nyɛ ban bɔrgi gari lala. Bana n-nyɛ ninvuɣu shɛba ban tam Naawuni yεla
Yaha! Naawuni malila yuvεla, dinzuɣu, bolimi ya O ni dina, ka chεn ya ninvuɣu shεba ban ŋmalgiri Naawuni yuya ka chεri di yɛlimaŋli. 1 Ni baalim, bɛ ni ti yoba samli ni bɛ ni daa tumdi shɛli
Yaha! Di be Ti (Tinim’ Naawuni) ni nam shɛli puuni, ali’umma shɛba ban dolsira ni yɛlimaŋli, ka mali li niŋdi
Yaha! Ninvuɣu shεba ban labsi Ti (Tinim’ Naawuni) aayanim’ ʒiri maa, ni baalim, Ti ni puɣisi ba, n-ti gbaai ba luɣushεli polo bɛ ni bi mi
Yaha! N (Mani Naawuni) naɣisiri mi n-tiri ba, achiika! N nari nyɛla din kpεma
Di ni bɔŋɔ, bɛ (Makka chεfurinim’) maa bi tεhiri ni bɛ zo maa (Annabi Muhammadu) bi kpela yinyεri? O pala so naɣila saɣisigulana polo ni
Di ni bɔŋɔ, bɛ bi yuunda n-zaŋ kpa sagbana mini tiŋgbana sulinsi, n-ti pahi binshɛɣu kam Naawuni ni nam? Yaha! Di yi pa shεli ka bɛ nyεvuya miri naabu, ka lahibali dini ka bɛ yɛn ti yεlimaŋli di (Alkur’aani) nyaaŋa
Naawuni ni birigi so, tɔ! O ka ŋun yɛn dolisi o, ka O (Naawuni) chɛri ba bɛ saɣiŋgu puuni, ka bɛ kuli birinda
(Yaa nyini Annabi)! Bɛ bɔhira n- zaŋ saha (Chiyaama yiɣisibu)? Yεlima: “Achiika! Di baŋsim bela N Duuma (Naawuni) sani, so n-kani yɛn tooi baŋ di dabsili maa naɣila Ŋuna, Di (dabsili maa) timsim nyɛŋ sagbana ni tiŋgbana, di bi yɛn kan ya na, naɣila yim zuɣu. (Yaa nyini Annabi)! Bɛ bɔhira kamani a nyɛla ŋun mali di baŋsim la. Yεlima: “Achiika! Di baŋsim bela Naawuni sani, amaa! Ninsalinim’ pam bi mi
(Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “N-ku tooi niŋ m maŋ’ anfaani bee chuuta shεli naɣila Naawuni yi yu shεli. Yaha! (Yεlima): “N-yi di mi din sɔɣi, tɔ! N-naan zooi alheeri (arzichi) laɣimbu. Yaha! Din be naan ku tooi shihi ma, m-pa so m-pahila saɣisigulana, ka lahi nyɛ suhupɛlli lahabali tira n-ti ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli.”
Ŋuna (Naawuni) n-nyɛ Ŋun nam ya ka yi yi nyεvuli yini (Annabi Adam) puuni na, ka naan nam o paɣa (Hawa) ka o yi di puuni na, domin o ʒini ni ŋuna (Adam), saha shεli o (Annabi Adam) ni laɣim ni ŋuna, ka o niŋ pubila, ka gbibi li, saha shεli puli maa ni ti zooi, ka bɛ niriba ayi maa (Annabi Adam mini o paɣa) suhi bɛ Duuma Naawuni (ka yεli): “Achiika! A yi ti ti bia suŋ, ti nyɛla ban yɛn paɣi.”
Saha shεli O (Naawuni) ni ti ba bia suŋ maa, ka bɛ niriba ayi maa (zuliya) bo nyintahi O ni ti ba shɛli maa ni. Naawuni nam duya ka chɛ bɛ ni laɣindi O mini shɛli jɛmdi maa
Di ni bɔŋɔ, bɛ laɣindila (Naawuni) mini din ku tooi nam shεli ka nyɛla bɛ ni namdi shɛli
Yaha! Bɛ (buɣa maa) ku tooi sɔŋ ba, ka mi ku tooi sɔŋ bɛ maŋsi
Yaha! Yi (Muslinnim’) yi boli ba (chɛfurinim’ maa) n-zaŋ chaŋ dolsigu, bɛ ku doli ya, di nyɛla yim, yi boli ba, bee yi nyɛla ban shini
Achiika! Yi (chɛfurinim’) ni jεmdi binyεr’ shεŋa din pa Naawuni maa nyεla daba yi tatabonima. Dinzuɣu, bolimi ya ba (ka nya) bɛ ni saɣi yi boligu maa, yi yi nyɛla yεlimaŋlinima
Di ni bɔŋɔ, bɛ (yi buɣa maa) mali la napɔna n-chana? Bee bɛ malila nuhi ka mali li gbaara, bee bɛ malila nimbihi ka mali li nyara, bee bɛ mali la tiba ka mali li wumda? (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Bolimi ya yi duumanim’ maa na, din nyaaŋa, nam ya ma nabiεri, ka miri ya ka yi naɣisi n-ti ma.”
Achiika! N sɔŋda n-nyɛ Naawuni so Ŋun siɣisi litaafi (Alkur’aani) na ni yɛlimaŋli, Ŋuna mi n-nyɛ Ŋun sɔŋdi ninvuɣusuma
Yaha! Yi ni jεmdi binyɛr’ shɛŋa din pa Naawuni maa ku tooi sɔŋ ya, bɛ mi ku tooi sɔŋ bɛ maŋa
Yaha! Yi yi boli ba n-zaŋ chaŋ dolsigu, bɛ ku tooi wum. Ka a nya ba (buɣa maa) ka bɛ yuundi zaŋ kana a sani, ka mi nyɛla ban bi nyara
(Yaa nyini Annabi)! Gbibi chεmpaŋ, ka puhi (ninsalinim’) ni zaɣivεlli, ka yi ninvuɣu shɛba ban ʒi yɛla ni
Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Di yi ti niŋ ka shintaŋ yɛn zaŋ yɛltɔɣabiɛɣu niŋ a suhi ni, tɔ! Nyini bom taɣibu ni Naawuni. Achiika! O (Naawuni) nyɛla Wumda, Baŋda
Achiika! Ninvuɣu shεba ban mali wuntia maa, shintaŋ laɣiŋgu yi ti yɛn shihi ba, ka bɛ teei Naawuni yεla, ka a nya ba ka bɛ nyɛla ban suhiri ne
Ka bɛ (shitaŋ) mabihi kuli vɔri ba m-kpεhiri bɔrginsim ni, ka kuli bi waɣisiri ba
Yaha! (Yaa nyini Annabi)! A yi bi tahi ba (chɛfurinim’ maa) alaama shεli na, bɛ yɛrimi ni bozuɣu ka a bi tahi li na. Yεlima: “Achiika! N-dolila bɛ ni siɣisi shɛli wahayi n Duuma (Naawuni) sani na. Ŋɔ maa nyɛla dalirinim’ din yi yi Duuma (Naawuni) sani na, ka lahi nyɛ dolsigu mini nambɔzɔbo n-ti ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli
Yaha! Bɛ yi ti karindi Alkur’aani, tɔ! Yin wummi ya li ka fo, achiika! Yi nyɛla bɛ ni yɛn zo shɛba nambɔɣu
Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi a Duuma (Naawuni) yɛla a suhi ni ka nyɛla ŋun gbargiri a maŋa, ka di lahi nyɛ sɔɣisinli ni, ka pa ni a yihi la a yεltɔɣa polo ni Asiba mini Zaawuni, ka miri ka a pahi ninvuɣu shɛba ban ʒi maa ni
Achiika! Ban be a Duuma sani maa (Malaaikanima) bi tibgiri bɛ maŋ’ ka chɛ O jεma, ka simsiri O, Ŋuna ka bε lahi niŋdi suzuuda n-tira

Prev Next