15.The Rock

  1. Alif-Laam-Ra (A.L.R). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Alkur’aani nyɛla Muɣjizah (lahiʒibsi din ka ŋmali), dama so ʒi di gbinni naɣila Naawuni]. Ŋɔ maa nyɛla litaafi (Alkur’aani) aayanima, ka di lahi nyɛ bɛ ni karindi shɛli, ka nyɛ din kahigiri yɛllikam
  2. Di zooiya ka ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa yɛn ti bɔra (Zaadali) ni bɛ yi di daa nyɛla Muslinnima (Dunia puuni)
  3. (Yaa nyini Annabi)! Chεli ba ka bɛ kuli dira, ka wumdi nyεɣisim, ka tεhi- waɣila kpɛri bɛ haŋkaya, ni baalim bɛ ni ti baŋ
  4. Yaha! Ti (Tinim’ (Naawuni) na ʒin gbaai tiŋgbani shɛlinima, naɣila di (gbaabu maa) malila di sahamirili
  5. Bɛ bi daŋsiri tiŋgbani shɛli nim’ azaaba niŋbu (ka bɛ saha na bi paai), bɛ mi bɛ naɣisiri li
  6. Ka bɛ (Maka chεfurinim’) naan yεli: “Yaa nyini bɛ ni siɣisi teebu (Alkur’aani) n-ti so na, Achiika! A nyɛla yinyaa.”
  7. Bozuɣu ka a bi ka ti na ni Malaaika- nima, a yi nyɛla ŋun be yεlimaŋlinim’ puuni
  8. Ti (Tinim’ Naawuni) bi siɣisiri Malaaikanim’ na (ni azaaba, tiŋshee nim’ sani) naɣila ni yεlimaŋli, dinsaha maa mi, bɛ lahi pala bɛ ni yɛn guhi shεba
  9. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) n-siɣisi teebu (Alkur’aani) na. Yaha! Achiika! Tinim’ n-nyɛ ban yɛn guli li
  10. (Yaa nyini Annabi)! Achiika! Ti daa pun tim (tuumba na) tuuli laɣinsi (tiŋgbana) la puuni pɔi ni a kandi na
  11. Yaha! Tuun’ so na ʒin kaba na, naɣila bɛ nyɛla ban maandi o ansarsi
  12. Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋdi li (ansarsi maa) n-kpɛhiri bibɛhi suhiri ni
  13. Bɛ ku ti li (Alkur’aani) yεlimaŋli. Yaha! Achiika! Di daa pun niŋ ka bɛ niŋ ninvuɣu shɛba ban pun gari ba hallaka (domin di leei kpahimbu n-zaŋ ti nyaaŋanima)
  14. Yaha! Hali Ti (Tinim’ Naawuni) yi di yooi dindo’ shεli m-bahi ba sagbana ni na, ka bɛ zaŋ dabsimuni n-du li
  15. Achiika! Bɛ naan yεli: “Bɛ lebgila ti nina, chɛli gba! Ti nyɛla bɛ ni niŋ shɛba sihira.”
  16. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋla saŋmarkara n-niŋ sagbana ni. Yaha! Ka Ti dihi li nachinsi n-zaŋ ti ban lihiri
  17. Yaha! Ka Ti gu li (sagbana) ka chɛ alizin’ shintaŋ kam bɛ ni narim
  18. Naɣila (alizin’ shintaŋ so) ŋun zu n- wum yɛltɔɣa shɛli (zuɣusaa), ka buɣum mokpalli dolo na polo ni
  19. Ni tiŋgbani, ka Ti Tinim’ (Naawuni) yɛrigi li, ka zaŋ zoya kpaŋkpa di puuni, ka chɛ ka binshɛɣu kam bɛ ni zahindi (kpalaŋsi ni) bili di puuni
  20. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) lahi zali ya binshɛɣu kam din yɛn gbibi yi bεhigu di puuni, n-ti pahi binyεri shεŋa yi ni bi dihiri ba
  21. Yaha! Binshɛɣu n-kani naɣila Ti (Tinim’ Naawuni) sani ka di daarzichi sɔŋbu shee be. Yaha! Ti bi siɣisiri li na, naɣila Ti mila di tariga
  22. Yaha! Ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim pɔhim na ka di ti nam sagbaŋ, dinzuɣu ka Ti siɣisi kom na zuɣusaa, din nyaaŋa ka Ti zaŋ li nyuhi ya. Yi mi pala ban yɛn tooi laɣim li (yi ka yiko shɛli din yɛn tooi laɣim kom maa)
  23. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) n-nyɛ ban neeri ka kura, Tinim’ n-lahi nyɛ falidiriba (dama binshɛɣu kam malila di naabu saha, amaa! Naawuni ŋun ka naabu)
  24. Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) mi ninvuɣu shεba ban daŋ (kpibu) yi puuni, ka lahi mi yi puuni ban kpalim nyaaŋa
  25. Yaha! Achiika! A Duuma (Naawuni) n-nyɛ Ŋun yɛn laɣim ba (Zaadali). Achiika! Ŋuna n-nyɛ Yεmgoliŋgulana, Baŋda
  26. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) namla ninsala ni taŋkuuni din sabgi ka di ʒɛɣu taɣi puuni na
  27. Alizini mi, ka Ti (Tinim’ Naawuni) nam o ni buɣumtulli din yi pɔhim ni na, pɔi ni dina (ninsala nambu)
  28. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Teemi saha shεli a Duuma (Naawuni) ni daa yεli Malaaikanima: “Achiika! Mani nyɛla Ŋun yɛn nam ninsala ni taŋkuuni din sabgi, ka di ʒɛɣu taɣi
  29. Dinzuɣu, N-yi ti pali o (ninsala) nama, ka pɔbsi N nyɛvuli niŋ o ni, tɔ! Yin (yi Malaaikanima) lum ya o suzuuda
  30. Ka Malaaikanim’ zaasa namgbani- yini lu suzuuda (dina n-nyɛ saha shɛli Naawuni ni daa nam Annabi Adam)
  31. Naɣila Ibliisu (shintaŋ) n-daa nyɛ ŋun zaɣisi ni o pahi ban niŋ suzuuda maa puuni
  32. Ka O (Naawuni) yεli: “Yaa nyini Ibliisu (shintaŋ)! Bozuɣu ka a zaɣisi ni a pahi ban niŋ suzuuda maa ni
  33. Ka o (Shintaŋ) yεli: “Mani pala ŋun yɛn niŋ suzuuda n-ti ninsala so A ni nam ni taŋkuuni din sabgi, ka di ʒɛɣu taɣi.”
  34. Ka O (Naawuni) yεli: “Tɔ! Yim di (Alizanda) puuni, achiika! A nyɛla bɛ ni kari so.”
  35. Yaha! Achiika! N narimbu be a zuɣu hali ni Sanyoodali
  36. Ka o (shintaŋ) yεli: “Yaa n Duuma Naawuni! Naɣisim ti ma hali ni dabsi’ shεli bɛ ni yɛn ti yiɣisi ba (Adam mini o zuliya gbala ni yiɣisibu dali).”
  37. Ka O (Naawuni) yεli: “Achiika! A be N-ni yɛn naɣisi ti shεba ni.”
  38. Hali ni dabsi’ shεli din mali saha mirli la (Zaadali)
  39. Ka o (shintaŋ) yεli: “Yaa n Duuma Naawuni! Domin A ni bɔrigi ma maa zuɣu, achiika! N-nyɛla ŋun yɛn dihi ba (ninsalinima) nachinsi tiŋgbani yaaŋa zuɣu. Yaha! Achiika! N-nyɛla ŋun yɛn birgi ba namgbaniyini.”
  40. “Naɣila A dab’ shɛba A ni gahim bɛ puuni.”
  41. Ka O (Naawuni) yεli: “Ŋɔ maa n-nyɛ so’ shɛli din tuhi zaŋ kana N sani.”
  42. “Achiika! A ka yiko N daba zuɣu, naɣila ŋun niŋ gutulunsi ka doli A bɛ puuni.”
  43. Yaha! Achiika! Ʒahannama buɣum n-nyɛ bɛ (shintaŋ mini o nyaandoliba) daalikauli shee namgbaniyini
  44. Di (ʒahannama) malila dindoya ayɔpɔin, ka dindoli kam mali yεɣili n-zaŋ ti bɛ (shintaŋ nyaandoliba) puuni, ka di nyɛla bɛ ni piri shɛli n-ti ba
  45. Achiika! Wuntizɔriba (yɛn ti bela) Alizanda yiya puuni, ni kɔbilinina
  46. (Ka bɛ yεli ba): “Kpεm ya li (Alizanda) ni suhudoo, ka nyɛla ban mali yεmbahiga.”
  47. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) lahi yihi pukparim din be bɛ suhiri ni, ka bɛ leei mabiyinsi, ka do gariwaɣila zuɣu (Alizanda puuni) n-lihiri taba
  48. Wahala shεli bi yɛn shihi ba di (Alizanda) puuni, bɛ mi pala bɛ ni yɛn yihi ninvuɣu shεba di puuni
  49. (Yaa nyini Annabi)! Tim N (Mani Naawuni) daba lahibali kadama achiika! N-nyɛla Chεmpaŋlana, Zaadali Nambɔzobonaa
  50. Yaha! Achiika! N da azaaba nyɛla zaɣikpeeni
  51. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Tim ba Annabi Ibrahima saamba la lahibali
  52. Saha shεli bɛ ni daa kpe o (Annabi Ibrahima) sani, ka bɛ yεli: “Salaaman (suhudoo be A zuɣu).” Ka o (Annabi Ibrahima) gba yεli: “Salaaman (Suhudoo be yi gba zuɣu), achiika! Ti nyɛla dabεm ni gbahi shɛba ni yinima.”
  53. Ka bɛ (Saamba maa yεli): “Di chɛ ka dabεim gbaagi a, Tinim’ tirala bidibbila so (a paɣa ni yɛn dɔɣi) suhupiεlli lahibali, ka o yɛn ti nyɛ baŋda.”
  54. Ka o (Annabi Ibrahima) yεli: “Di ni bɔŋɔ, yi tiri ma la suhupεlli lahibali (kadama m paɣa ni dɔɣi) ka kurginsim paai ma, ka suhupɛlli lahibali bo ka yi leei tiri ma ŋɔ
  55. Ka bɛ (Malaaikanim’ maa) yεli: “Ti tirala lahibali ŋɔ maa ni yεlimaŋli. Dinzuɣu, miri ka a pahi ninvuɣu shɛba ban yihi tamaha ni.”
  56. Ka o (Annabi Ibrahima) yεli: “So bi yihiri tamaha ni n Duuma (Naawuni) nambɔzɔbo naɣila ninvuɣu shεba ban bɔrigi.”
  57. Ka o (Annabi Ibrahima) yεli: “Ka yi lahibali nyɛla dini, yaa yinim’ tuumba (Naawuni tuumba)?”
  58. Ka bɛ (Malaaikanim’ maa) yεli: “Achiika! Bɛ tim ti la ninvuɣu shεba ban nyɛ bibɛhi sani na.”
  59. (Bɛ zaasa ni kpe azaaba puuni) “Naɣila Annabi Lutu maligu, achiika! Ti nyɛla ban yɛn tilgi ba namgbaniyini.”
  60. “Naɣila o (Annabi Lutu) paɣa, Ti (Tinim’ Naawuni) pun sabi zali kadama o yɛn pahila ninvuɣu shεba ban niŋ hallaka puuni.”
  61. Saha shεli tuumba (Malaaikanim’) maa ni daa ti kana Annabi Lutu niriba sani
  62. Ka o yεli: “Achiika! Yi nyɛla ninvuɣu shεba n-ni bi mi.”
  63. Ka bɛ (Malaaikanim’ maa) yɛli: Chɛli gba! Tinim’ ka a mi na ni bɛ (a niriba maa) ni zilsiri shɛli (azaaba) maa
  64. Yaha! Ka ti ka a na ni yɛlimaŋli, ti mi nyɛla yɛlimaŋli- nima
  65. Dinzuɣu zaŋmi a niriba ka yi go yuŋtisuɣu, ka doli bɛ nyaaŋa, yi puuni so mi miri ka o ŋmalgi yuli nyaaŋa, ka chaŋ ya bɛ ni puhi ya ni yi chaŋ shɛli maa
  66. Yaha! Ka Ti baŋsi o yɛla maa kadama bambɔŋɔ maa asali nyɛla din yɛn ŋmaai bekaali na
  67. Ka tiŋmaanim’ (Annabi Lutu ya maa nima) kana ti diri dari
  68. Ka o (Annabi Luutu) yɛli: “Achiika! Bambɔŋɔnim’ nyɛla n samba, dinzuɣu miri ya ka yi dihi ma vi.”
  69. Yaha! Zom ya Naawuni ka di dihi ma vi
  70. Ka bɛ yɛli: “Di ni bɔŋɔ, ti bi mɔŋ a ni a di lahi deei binnamda (samba)?”
  71. Ka o (Annabi Lutu) yεli: “M bipuɣinsi m-bɔŋɔ, yi yi nyɛla ban shiri yɛn niŋ lala.”
  72. (Yaa nyini Annabi)! “M (Mani Naawuni) po a nyɛvuli, achiika! Bɛ (Annabi Lutu niriba maa) daa bela bɛ kulibu ni m birinda (hali ni bekaali).”
  73. Ka tahigu daa gbaai ba wuntaŋpalli
  74. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) zaŋ di (tiŋgbani maa) zuɣusaa n-leei di gbinni. Yaha! Ka Ti mi ba saa ni kuɣu shεŋa din she ni ʒahannama buɣum
  75. Achiika! Ŋɔ puuni mali kpahimbu n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban kpahinda
  76. Achiika! Di (Annabi Lutu tiŋgbani) maa bela palidaa zuɣu (ka niriba gariti ka nyari li hali ni zuŋɔ)
  77. Achiika! Ŋɔ maa puuni mali kpahimbu n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli
  78. Yaha! Achiika! Aikatinim’ (Annabi Sayibu niriba) daa nyɛla zualindiriba
  79. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) niŋ ba azaaba. Yaha! Achiika! Di tiŋgbana ayi maa (Annabi Lutu mini Annabi Salihu tiŋgbana) bela soli zuɣu din kuli be polo ni (ka niriba gariti ka nyari li)
  80. Yaha! Achiika! Ninvuɣu shεba ban be kuɣa zuɣu (Annabi Sālihu niriba) daa labsi (Naawuni) tuumba ʒirinima
  81. Ka Ti (Tinim’ Naawuni) tahi ba Ti aayanim’ na, ka bɛ nyɛla ban lebi biri ka chɛ li
  82. Yaha! Bɛ daa nyɛla ban ŋmari zoya ka mεri yiya di puuni, ka nyɛla ban mali suhudoo
  83. Ka tahigu daa gbaai ba bekaali na
  84. Dinzuɣu, bɛ ni daa niŋdi shɛli maa bi tooi taɣi ba (ka chɛ Naawuni daazaaba)
  85. Yaha! Ti (Tinim’ Naawuni) bi nam sagbana mini tiŋgbani, n-ti pahi din be di sunsuuni naɣila ni yεlimaŋli. Yaha! Achiika! Saha (Chiyaama) maa nyɛla din yɛn kana. Dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! Chεli paŋ (ninsalinima), chεmpaŋ din nyɛ zaɣiviεlli
  86. Achiika! (Yaa nyini Annabi)! A Duuma (Naawuni) n-nyɛ Namda, Baŋda
  87. Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) ti a la aayanim’ ayɔpoin, ka di nyɛla bɛ ni karindi shɛli (dina n-nyɛ Faatiha), n-ti pahi Alkur’aani shɛli din mali jilma
  88. (Yaa nyin Annabi)! Di zaŋ a nina ayi kpa nyεɣisim shεli Ti (Tinim’ (Naawuni) ni chε ka bɛ (chεfurinim’) balibu wumdi maa. Yaha! Di niŋ suhusaɣiŋgu ni bana, ka siɣisi a kpiŋkpama n-ti ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli
  89. Yaha! Yεlima! “Achiika! Mani nyɛla saɣisigulana n-tin ya polo ni.”
  90. Kamani Ti ni daa siɣisi (litaafinim’ na) n-ti ti ninvuɣu shεba ban namgbana woli woli maa (Yahuudu mini Nashaaranima) shɛm
  91. Ninvuɣu shεba ban zali Alkur’aani ka di nyɛ yεɣa yεɣa
  92. (Yaa nyini Annabi)! M-po a Duuma, achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) ni ti bɔhi ba namgbaniyini
  93. N-zaŋ chaŋ bɛ tuuntumsa ni daa nyɛ shɛli. Kahigim yɛli bɛ ni puhira shɛli maa, ka
  94. Dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! yi buɣujɛmdiba maa yεla ni
  95. (Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) ni saɣinda ni ninvuɣu shεba ban maandi a ansarsi maa
  96. Ninvuɣu shεba ban zaandi duuma so m-pahiri Naawuni zuɣu maa, ni baalim, bɛ nyɛla ban yɛn ti baŋ
  97. Yaha! Achiika! Ti (Tinim’ Naawuni) mi ni achiika! A nyɔɣu muɣira ni bɛ (chɛfurinim’) ni yεri shɛm maa
  98. Dinzuɣu, niŋmi kasi ni a Duuma (Naawuni) paɣibu, ka be ban ŋmεri gbεɣu n-tiri Naawuni puuni
  99. Yaha! Jemmi a Duuma (Naawuni) hali ka dihitabli (kpibu) ti ka a na
Prev Next