13.The Thunder

Alif-Laam-Miim-Ra (A.L.M.R.). [Bachi gaŋ gaŋ ŋɔ maa wuhirimi ni Alkur’aani nyɛla Muɣujiza (lahʒibsi din ka ŋmali), dama so ʒi di gbinni naɣila Naawuni]. Dinnim’ maa nyεla litaafi (Alkur’aani) aayanima. Yaha! (Yaa nyini Annabi! Bɛ ni siɣisi shɛli n-ti a na a Duuma (Naawuni) sani maa nyɛla yεlimaŋli, amaa! Ninsalinim’ pam bi tiri yεlimaŋli
Naawuni n-nyɛ Ŋun duhi sagbana zuɣusaa, ka di pa ni daantali’ shεli, ka yi kuli lihiri li, din nyaaŋa ka O niŋ dede Al’arshi (O namgaro) zuɣu, ka balgi wuntaŋ’ mini goli ka di zaɣiyino kam chani ni saha shεli bɛ (Naawuni) ni zali li. O maandila yεlla, O kahigirila aayanima, domin achiika! Yi nyɛla ban yɛn dihitabli ni yi Duuma (Naawuni) laɣimbu
Ŋuna n-lahi nyɛ Ŋun yεrgi tiŋgbani, ka zaŋ zoya mini kulikara niŋ di puuni, ka binwola mi gba puuni mali din nyɛ balibu buyi (doo ni paɣa). O zaŋdila yuŋ n-limsiri wuntaŋa. Achiika! Kpahimbu be lala maa puuni n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban tεhira
Ka tiŋgbani puuni mali boba din ba daansi ni taba, ni Inabi (sinsaba) puri, n- ti pahi bimbila mini dobino puri, din nyɛ baliyinsi, ni din pa baliyinsi, ka bɛ nyuhiri li ni koyinsi, ka Ti (Tinim’ Naawuni) tibgi di puuni shεŋa taba zuɣu dibushee. Achiika! Ŋɔ maa nyɛla kpahimbu n-zaŋ ti ninvuɣu shεba ban mali haŋkali
(Yaa nyini Annabi)! A yi yɛn niŋ lahaʒibsi (ni chεfurinim’ bɛhigu), tɔ! Lahiʒiba n-nyɛ li ni bɛ yɛligu: “Di ni- bɔŋɔ, ti yi kpi, ka leei taŋkpaɣu, di ni- bɔŋɔ, bɛ ni ti lahi nam ti namdi palli? Bannima n-nyɛ ban niŋ chεfuitali ni bɛ Duuma (Naawuni). Yaha! Bannima, buɣum zolsi (ankufunima) n-yɛn ti be bɛ niŋgoya ni. Yaha! Bannima n-nyɛ buɣum bihi, ka bɛ nyɛla ban yɛn ti kpalim di puuni (kuli mali wɔra)
(Yaa nyini Annabi)! Ka bɛ naan bɔri yomyom’ a sani ni zaɣibiɛɣu (azaaba) paai ba pɔi ni din vɛla, ka di nyɛla bɛ daa pun niŋ ali’umma shɛba azaaba pɔi ni bana. Yaha! Achiika! A Duuma (Naawuni) nyɛla Chɛmpaŋlana n-zaŋ ti ninsalinim’ di mini bɛ zualinsi maa zaa. Yaha! Achiika! A Duuma nyɛla Azaabakpeeni lana
Ka ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa naan yεra: “Bozuɣu ka bɛ bi siɣisi alaama shεli na n-ti O (Muhammadu) O Duuma sani?” Achiika! (Yaa nyini Annabi)! A nyɛla saɣisigulana. Yaha! Ninsalinim’ kam puuni, dolsigulana so beni
Naawuni mi din be paɣa kam puli ni, ni din boori paɣaba dɔɣilim puuni, ni din pahira. Binshɛɣu kam mi malila tariga O (Naawuni) sani
Ŋuna n-nyɛ Ŋun mi din sɔɣi ni din be polo ni, Ŋun nam galsi ka du
Di nyɛla yim, yi puuni ŋun sɔɣi yεltɔɣali ni ŋun yihi li polo ni, ni ŋun sɔɣiri yuŋ, ni ŋun yihi o maŋ’ polo ni wuntaŋ’ ni
O (ninsala kam) malila Malaaika- nim’ o tooni mini o nyaaŋa, ka bɛ tumdi ka deeri taba, ka guri o (ka chɛ din be) Naawuni zaligu puuni. Achiika! Naawuni bi taɣiri bɛhigu din be ninsalinim’ sani, naɣila bɛ ti taɣi biɛhigu din be bɛ mammaŋ’ sani. Yaha! Naawuni yi ti yu ninvuɣu shεba ni din be (azaaba), tɔ! So ku tooi labsi li, bɛ mi ka ŋun yɛn taɣi ba ka pa ni Ŋuna
Ŋuna (Naawuni) n-nyɛ Ŋun wuhiri ya saa nyεɣsibu ka di nyɛla dabɛm ni tamaha. Yaha! Ka O namdi sagbaŋ’ shɛŋa din timsa (ka ʒiri sakom na)
Ka satahiŋgu mini Malaaikanim’ simsiri ni O paɣibu domin O dabεm zuɣu. Yaha! Ka O timdi sakpaya na, ka chɛ ka di paai O ni yu so, ka bɛ (ninsalinim’) na kuli ŋmεri namgban- kpeeni zaŋ chaŋ Naawuni yεltɔɣa ni, ka O mi nabiɛri nyɛla din kpɛma
Jɛma ni yɛlimaŋli nyɛla O dini, amaa! Dɛ ni jεmdi binyεr’ shεŋa din pa Ŋuna maa ku tooi deei bɛ suhigu, bɛ naɣi ŋmanila ninvuɣu so ŋun teegi o nuhi ayi n-niŋ kom (kobilga) ni domin o noli paai li, ka o mi ku tooi paai li, dinzuɣu chεfurinim’ suhigu pa shεli naɣila bɔrginsim puuni ka di be
Yaha! Binshɛɣu kam din be sagbana mini tiŋgbani ni ŋmεrila gbiεɣu n-tiri Naawuni, ka di nyɛla bɛ yi yura bee bɛ je, ka bɛ (ninsalinim’) gba shilinshihi ŋmεri gbiεɣu n-tiri Naawuni Asiba mini Zaawuni
(Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Ŋuni n-leei nyɛ sagbana mini tiŋgbani Duuma? Yεlima: “Naawuni.” Yεlima: “Di ni bɔŋɔ, yi gbibila duuma shεba ka bɛ nyɛ ban taɣiri ya ka di pa ni Ŋuna (Naawuni)? Bɛ ku tooi niŋ ya anfaani bee chuuta shεli. Yεlima: “Di ni bɔŋɔ, zom mini ninnee ni niŋ yim? Bee zimsim mini neesim ni niŋ yim? Bee bɛ bola nyintahi n-ti O ka bɛ gba nam kamani O ni namdi shεm, ka dinzuɣu chɛ ka (bɛ nambu maa mini Naawuni) nambu ŋmani taba bɛ sani? Yεlima: “Naawuni n-nyɛ Ŋun namdi binshɛɣu kam. Yaha! Ŋuna n-nyɛ Nagaŋ, Nyɛŋda.”
O (Naawuni) siɣisirila kom ka di yi zuɣusaa na, ka bahi zo di zobu tariga, ka kokpɛɣu ʒiri fuɣifuɣi din kuli pahira. Ni bɛ ni zuɣuri binyεr’ shεŋa (salima mini anʒilfa) buɣum ni, ka di nyɛla nachinsi bobu zuɣu bee duunyɛma, ka din gba mali fuɣifuɣi di tatabo. Lala ka Naawuni tiri yεlimaŋli ni ʒiri ŋmahinli. Dinzuɣu, fuɣifuɣi maa nyɛla din yɛn chaŋ yoli, amaa! Din yɛn niŋ ninsalinim’ anfaani maa nyɛla din yɛn kpalim gbinni. Lala ka Naawuni tiri ŋmahinli
Ninvuɣu shεba ban saɣi bɛ Duuma (Naawuni) boligu mali sanyo’ vεlli. Ninvuɣu shɛba mi ban bi saɣi O boligu, tɔ! (Zaadali) Bɛ yi daa ti su din be tiŋgbani yaaŋa zuɣu namgbaniyini, n-ti pahi di tatabo, bɛ naan zaŋ li yo bɛ maŋ’ zuɣu (ni bɛ tilgi ka chɛ azaaba), bannim’ maa ti mali saliya shɛli din be. Yaha! Bɛ labbu shee n-yɛn ti nyɛ ʒahannama buɣum ni. Di labbu shee mi nyɛla din be
(Yaa nyini Annabi)! Di ni bɔŋɔ, ninvuɣu so ŋun mi ni achiika! Bɛ ni siɣisi shɛli na n-ti ti a a Duuma sani maa nyɛla yεlimaŋli, o ni ŋmani ŋun nyɛ zom? Achiika! Haŋkayanima n-nyɛ ninvuɣu shɛba ban teeri Naawuni yɛla
Ninvuɣu shεba ban paandi Naawuni daalikauli, ka bi yiɣisiri alikauli kam
Ni ninvuɣu shεba ban tuɣiri Naawuni ni puhi ni bɛ tuɣi shɛli, (daŋ’ ni simli), ka zɔri bɛ Duuma (Naawuni), ka lahi zɔri saliya bεɣu (Zaadali)
Ni ninvuɣu shεba ban niŋ suɣulo (ni Naawuni ni mɔŋ ba shεli) domin bɛ bɔrila bɛ Duuma (Naawuni) yεda zuɣu, ka puhi jiŋli, ka zaŋ arzichi shεli Ti (Tinim’ Naawuni) ni largi ba n-dihi ni sɔɣisinli mini polo ni, ka bɛ lahi zaŋdi bɛ tuunviεla n-karti tuumbεri. Tɔ! Bannim’ maa mali bahindi suŋ
Bɛ yɛn ti kpela ʒinahigu Daalizanda yiya, n-ti pahi bɛ banim’ ban daa viεlgi bɛ tuma, ni bɛ paɣaba mini bɛ zuliyanima, ka Malaaikanim’ yɛn ti kpεri bɛ sani na (Alizanda maa puuni) dindoli kam ni
(Ka Malaaikanim’ maa naan yεra): “Suhudoo be yi zuɣu, dama yi daa niŋ suɣulo (Dunia puuni), m-bo ni bahindi suŋ yili shεli dimbɔŋɔ maa.”
Yaha! Ninvuɣu shεba ban yiɣisiri Naawuni daalikauli di gbaabu nyaaŋa, ka ŋmaari Naawuni ni puhi ni bɛ tuɣi shεli (dɔɣim mini simli), ka saɣindi tiŋgbani yaaŋa zuɣu. Tɔ! Bannim’ maa, Naawuni narimbu be bɛ zuɣu. Yaha! Bɛ mali yilibɛɣu (Zaadali)
Naawuni yεlgirila arzichi n-tiri O ni bɔri so, ka mirsiri O ni bɔri so. Yaha! Bɛ (chεfurinim’ maa) niŋla suhupεlli ni Dunia bεhigu. Dunia bεhigu mi pala shɛli Chiyaama puuni naɣila nyɛɣisim bɛla
Ka ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa yεli: “Bozuɣu ka bɛ bi siɣisi daliri shεli n-ti o (Muhammadu) na o Duuma sani.” (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Achiika! Naawuni birgirila O ni bɔri so, ka dolsiri ŋun niŋ tuuba n- labi O sani.”
Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli, ka bɛ suhiri doya ni Naawuni yɛla teebu. Wumma! Ni Naawuni yɛla teebu ka suhiri (Naawuni dabsuma suhiri) donda
Ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli, ka tum tuunviεla, tɔ! Suhupiεlli lahibali niŋ dihitabli n-ti ba, n-ti pahi labri suŋ shee (Alizanda)
(Yaa nyini Annabi)! Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) tim a na ali’umma shεba (Muslinnim’) sani, ka di nyɛla ali’ummanim’ daa pun kana poi ni bana, domin a ti karindi ba Ti ni siɣisi wahayi (tuuntali) shɛli n-ti a na, ka bɛ mi nyɛla ninvuɣu shɛba ban niŋdi chεfuritali ni Zaadali Nambɔzobonaa (Naawuni). Tɔ! yεlima: “Ŋuna n-nyɛ n Duuma, duuma jεmdigu n-kani ni yεlimaŋli naɣila Ŋuna. Ŋuna ka n-zaŋ m maŋ’ dalim. Yaha! O sani ka bɛ niŋdi tuuba n-labra
Yaha! Hali di yi di yɛn niŋ ka litaafi shεli beni, ka bɛ ni tooi zaŋ li wurim zoya, bee ka bɛ ni tooi zaŋ li ŋmahi ŋmahi tiŋgbani, bee ka bɛ ni tooi zaŋ li n-tɔɣisi kpiimba yεltɔɣa, (tɔ! Di naan nyɛla Alkur’aani ŋɔ maa). Chɛli gba! Yεllikam bela Naawuni sani. Di ni- bɔŋɔ, ninvuɣu shεba ban ti Naawuni yεlimaŋli bi yihi tamaha (ni chɛfurinim’ iimaansili) ka baŋ ni Naawuni yi di bɔra, O naan dolsi ninsalinim’ zaasa namgbaniyini? Yaha! Ninvuɣu shεba ban niŋ chεfuritali maa kuli bi yɛn milgi ka yɛlibɛɣu ti nya ba domin bɛ tuuntumsa zuɣu, bee ka di sheei luɣushεli polo din miri bɛ yiŋsi, hali ka Naawuni daalikauli ti kana (ka Muslinsi daadiini nya nasara). Achiika! Naawuni bi yiɣisiri alikauli
Yaha! (Yaa nyini Annabi)! Achiika! Bɛ daa pun mali tuun’ shεba ban daa kana poi ni nyini maa ansarsi, ka N (Mani Naawuni) naɣisi ti ban niŋ chεfuritali maa, din nyaaŋa, ka N gbaai ba, ka wula N-daa ti nyɛ N daazaaba
Di ni bɔŋɔ, (Duuma so) Ŋun ʒe n-ti nyɛvuli kam ni di ni tum shɛli (O mini ŋun pa lala ni niŋ yim)? Yaha! Ka bɛ (chεfurinim’ maa) naan bo nyintahi m- pahi Naawuni zuɣu jεmda. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima: “Bolimi ya bɛ yuya (ka ti nya bɛ wumda)?” Bee yi tiri O (Naawuni) la lahibali n-zaŋ chaŋ O ni ʒi shɛli yɛla tiŋgbani ni? Bee di nyɛla yεltɔɣa ka yi kuli yεri li (ka di ka yi suhiri ni)? Chɛli gba! Bɛ dihila ninvuɣu shɛba ban niŋ chεfuritali maa nabiεri nachinsi n-ti ba, ka taɣi ba ka chɛ dolsigu soli. Dinzuɣu, Naawuni ni birgi so, tɔ! O ka ŋun yɛn dolisi o
Azaaba be bɛ (chɛfurinim’) zuɣu Dunia bεhigu puuni, ka Zaadali da- azaaba kpεm gari lala. Bɛ mi ti ka ŋun yɛn taɣi ba ka chɛ Naawuni (daazaaba)
Alizanda shεli bɛ ni gbaai wunti- zɔriba di daalikauli maa ŋmahinli nyɛla, kulibɔna n-yɛn ti zɔri gindi di gbinni. Di bindirigu (binwola) mini di mahim kuli benila sahakam. Lala ka wuntizɔriba bahigu ti yɛn be. Yaha! Chεfurinim’ bahigu ti yɛn nyɛla buɣum
Yaha! Ninvuɣu shεba Ti (Tinim’ Naawuni) ni ti ba litaafi maa (kamani Abdullahi bin Salam) niŋdila suhupεlli ni bɛ ni siɣisi shɛli (Alkur’aani) na n-ti ti a (Annabi Muhammadu). Amaa! Di be (chεfurinim’) laɣinsi puuni ban zaɣisiri di (Alkur’aani) puuni yεltɔɣa shεŋa. (Yaa nyini Annabi)! Yεlima! Achiika! Bɛ puhi ma mi ni n-jεm Naawuni, ka di laɣim O mini shɛli jεm. M-boondi mi n-zaŋ chaŋ O sani. Yaha! O sani n-nyɛ labbu shee.”
Yaha! Lala ka Ti (Tinim’ Naawuni) siɣisi li (Alkur’aan) na ka di nyɛla din niŋdi fukumsi (ninsalinim’ sunsuuni) ni Larbu zilli zuɣu. Dinzuɣu (Yaa nyini Annabi)! Achiika! A yi doli bɛ suhu- yurlim baŋsim shεli din pun ka a na ŋɔ nyaaŋa, tɔ! A ka sɔŋda, a mi ka ŋun yɛn ti taɣi a ka chɛ Naawuni (daazaaba)
Yaha! Achiika! (Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) daa tim tuumba na pɔi ni a kandi na, ka Ti zali ba paɣaba ni zuliyanima. Yaha! Di bi tu ni tuun’ so tahi alaama shεli na naɣila ni Naawuni yεda, yɛllikam din yɛn niŋ pun sabimi doya
Naawuni nyɛhirila O ni bɔri shεli, ka zaanda O ni bɔri shɛli. Yaha! O sani ka litaafinim’ zaasa asali be (dina n-nyɛ Lauhul-Mahfuuz)
(Yaa nyini Annabi)! Ti (Tinim’ Naawuni) yi zaŋ (azaaba shɛli) Ti ni gbaari ba di daalikauli maa pirgili n- wuhi a (ka a na be a nyɛvuli ni), bee ka Ti deei a nyɛvuli, tɔ! Achiika! Talahi din ʒe a zuɣu n-nyɛ a chɛ ka tuuntali paai ninsalinima. Yaha! Saliya karibu bela Ti (Tinim’ Naawuni) sani
Di ni bɔŋɔ, bɛ (chεfurinim’ maa) bɛ nya kadama Ti (Tinim’ Naawuni) kani la bɛ tiŋgbana ni na n-ti filindi li di di yεɣ’ shεŋa? Yaha! Naawuni n-nyɛ Ŋun zaandi fukumsi, so n-kani ni tooi taɣi O fukumsi. Ŋuna lahi n-nyɛ Ŋun valim ni saliya karibu
Yaha! Achiika! Ninvuɣu shεba ban daa kana poi ni bana (Maka chεfurinim’ maa) daa na nabiεri, Amaa! Naawuni n- nyɛ Ŋun su nabiɛri zaasa namgbaniyini. O mi nyɛvuli kam ni tumdi shɛli. Yaha! Ni baalim, chεfurinim’ ni ti baŋ ŋun yɛn ti mali bahindi suŋ (Zaadali)
Ka ninvuɣu shɛba ban niŋ chεfuri- tali naan yεra: “A (nyini Muhammadu) pala Naawuni tumo.” Tɔ! Yεlima: “Naawuni saɣi Shɛhiradira m mini ya sunsuuni, n-ti pahi ninvuɣu so ŋun mali litaafi (Alkur’aani) baŋsim

Prev Next